Od 2 stycznia 2016 r. pracownicy będą mieli więcej czasu na skorzystanie z urlopu wychowawczego. Rodzice będą mogli wspólnie zajmować się dzieckiem aż do wykorzystania 36 tygodni urlopu. Co istotne dla pracodawców, nowe przepisy uniemożliwią wydłużanie okresu ochrony przed zwolnieniem z pracy poprzez składanie wniosku o urlop wychowawczy z dużym wyprzedzeniem.

Urlop wychowawczy - aż do 6. urodzin dziecka

Tak jak dotychczas, prawo do urlopu wychowawczego będzie miał pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, zaś wymiar urlopu wychowawczego wyniesie 36 miesięcy. Urlopu jednak będzie można udzielić aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (obecnie 5 lat). Urlop niezmiennie będzie mógł być udzielony w nie więcej niż 5 częściach, przy czym doprecyzowano, że liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o jego udzielenie.

Rodzice razem na wychowawczym bez ograniczenia do 4 miesięcy

Nowelizacja Kodeksu pracy znosi ograniczenia dotyczące wspólnego korzystania z urlopu wychowawczego (obecnie 4 miesiące). Od nowego roku rodzice będą mogli wykorzystać nawet cały okres urlopu wychowawczego wspólnie, przy czym ustalając liczbę tygodni wykorzystanego urlopu będzie trzeba zsumować okres urlopu wykorzystany przez każdego z nich.

PRZYKŁAD
Rodzice dziecka chcą skorzystać z urlopu wychowawczego w tym samym czasie. Oznacza to, że będą mogli przebywać na urlopie wychowawczym 18 tygodni, ponieważ okres korzystania z tego urlopu przez każdego z rodziców należy zsumować (18 tygodni wykorzystane przez matkę + 18 tygodni wykorzystane przez ojca = 36 tygodni).

Nowy termin złożenia wniosku o urlop wychowawczy

Pracownicy chcący skorzystać z urlopu wychowawczego po nowelizacji, będą musieli złożyć wniosek o urlop nie później niż na 21 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. Złożenie wniosku bez zachowania tego terminu będzie skutkowało udzieleniem urlopu przez pracodawcę nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. Analogiczny termin będzie dotyczył wniosku o wykonywanie pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym pracownik jest uprawniony do korzystania z urlopu wychowawczego.

Nauczyciele zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela niezmiennie będą składali wniosek o urlop wychowawczy co najmniej na miesiąc przed wskazanym terminem rozpoczęcia tego urlopu (art. 67a ust. 2 Karty Nauczyciela).

Rezygnacja z urlopu - 3 terminy

Pracownik będzie mógł zrezygnować z urlopu wychowawczego:

w każdym czasie - za zgodą pracodawcy,
po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy - najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy;
nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu (nowa możliwość), składając pracodawcy pisemne oświadczenie.

Ochrona przed zwolnieniem z pracy rozpocznie się na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu

Nowe przepisy precyzują także okres, w jakim pracownik, który zamierza skorzystać z urlopu wychowawczego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, jest chroniony przed utratą pracy. Obecnie ochrona obowiązywała już od dnia złożenia wniosku w tej sprawie - bez żadnych dodatkowych ograniczeń, co prowadziło do nadużyć tj. wydłużanie okresu ochronnego przez składanie wniosku o urlop z dużym wyprzedzeniem. Od 2 stycznia 2016 r., pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:

udzielenie urlopu wychowawczego - do dnia zakończenia urlopu;
obniżenie wymiaru czasu pracy - do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.

Przy czym, w przypadku złożenia jednego z ww. wniosków w terminie wcześniejszym niż 21 dni przez rozpoczęciem korzystania z ww. uprawnień, zakaz ten zaczynie obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu lub obniżonego wymiaru czasu pracy.

Niezmiennie, złożenie jednego z ww. wniosków po otrzymaniu wypowiedzenia nie spowoduje wydłużenia czasu trwania umowy o pracę.

Anna Trochimiuk