Urlop opiekuńczy 2023 – dla kogo i w jakim wymiarze

Urlop opiekuńczy, wprowadzony został w ramach zmian w Kodeksie pracy w 2023 r., i ma przysługiwać w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Przez członka rodziny należy przy tym rozumieć wyłącznie: syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Wniosek o urlop opiekuńczy ma zawierać m.in. :  

1. imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia,
2. przyczynę koniecznością zapewnienia osobistej opieki
3. stopień pokrewieństwa z pracownikiem – w przypadku członka rodziny
4. adres zamieszkania osoby wymagającej opieki lub wsparcia, jeżeli nie jest członkiem rodziny pracownika.

Nowe przepisy Kodeksu pracy nie przewidują, aby do wniosku pracownik musiał załączać zaświadczenie lekarskie potwierdzające istnienie poważnych względów medycznych uzasadniających skorzystanie z urlopu opiekuńczego. Mimo że, jak wynika z dyrektywy 2019/1158, „Państwa członkowskie mogą wymagać uprzedniego przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o potrzebie zapewnienia znacznej opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych.” 

 Zmiany w Kodeksie pracy wprowadzają 5 dni urlopu opiekuńczego do wykorzystania w ciągu roku kalendarzowego. Za dni urlopu opiekuńczego pracownik szkoły nie otrzyma wynagrodzenia. Co więcej, jeżeli w czasie, w którym pracownik korzysta z urlopu opiekuńczego, stanie się on niezdolny do pracy z powodu choroby, nie będzie miał on także prawa do zasiłku chorobowego (art. 11 pkt 2 ustawy z 9 marca 2023 r.). Okres ten będzie jednak wliczany do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że urlop opiekuńczy będzie wliczany do stażu pracy uprawniającego np. do dodatku stażowego czy nagrody jubileuszowej. Urlop opiekuńczy wpłynie także na prawo do trzynastki. Szczegóły w artykule: "Więcej osób z prawem do trzynastki w szkole za 2023 rok".

Wniosek o urlop opiekuńczy należy złożyć nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. W okresie od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu opiekuńczego do dnia jego zakończenia, pracownik będzie chroniony przed zwolnieniem z pracy, analogicznie jak w przypadku np. urlopu macierzyńskiego czy ojcowskiego. Zakazem objęte będzie nie tylko samo wręczenie wypowiedzenia, lecz także prowadzenie przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia (art. 173(3) w zw. z art. 177 Kodeksu pracy w brzmieniu od 26 kwietnia 2023 r.).