24 września 2013 r. Trybunał Konstytucyjny będzie rozstrzygał o zgodności z ustawą zasadniczą art. 22 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, który upoważnia ministra edukacji do kompleksowego określenia zasad oceniania uczniów.

Minister może dowolnie kształtować zasady oceniania uczniów

Skargę do Trybunału wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich, zaniepokojony dużą liczbą skarg dotyczących nieprawidłowości w systemie oceniania oraz przeprowadzania egzaminów zewnętrznych w szkołach. Art. 22 ust. 2 pkt 4 UoSO upoważnia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do uregulowania w rozporządzeniu kwestii warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów.

Takie upoważnienie jest zbyt szerokie, nie daje bowiem żadnych wytycznych co do ostatecznego kształtu przepisów o ocenianiu, pozostawiając nieuzasadnioną swobodę w ich tworzeniu ministrowi edukacji.

Konstytucyjne prawo do nauki zagrożone

Sposób oceniania i promowania uczniów oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów decyduje o faktycznej możliwości korzystania z konstytucyjnego prawa do nauki. Osiągnięte wyniki są bowiem naturalnym i jedynym dopuszczalnym warunkiem różnicowania dostępu do szkół i uczelni publicznych. Z tego względu oceny muszą być wystawiane na podstawie jasnych i przewidywalnych kryteriów. Organizacja egzaminów i sprawdzianów powinna zaś gwarantować możliwie obiektywne wyniki, które będą mogły stanowić podstawę rekrutacji do szkół. Upoważnienie ustawowe do uregulowania kwestii oceniania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów powinno być zatem, ze względu na ścisły związek ze sferą praw i wolności jednostki, precyzyjne i szczegółowe. Powinno zawierać jasne, proste do odczytania wskazówki co do merytorycznej treści rozporządzenia. O kształcie systemu oceniania i organizowania egzaminów powinien zdecydować ustawodawca, kompetencja ta nie może zostać „scedowana" na organ władzy wykonawczej, tj. w tym przypadku Ministra Edukacji Narodowej. Częste i radykalne zmian w systemie oceniania, skutkują ponadto nieporównywalnością osiągnięć uczniów zdobywających wykształcenie w różnych rocznikach.

Z opinią o niekonstytucyjności art. 22 ust. 2 UoSO zgadza się zarówno Prokurator Generalny, jak i przedstawiciel sejmu.

Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego niezwłocznie opublikujemy w dziale Aktualności .

Źródło: