ochrona sygnalistów w szkole

Ochrona sygnalistów w szkole a RODO (cz. V)

Ochrona sygnalistów w szkole a RODO (cz. V)

Ochrona sygnalisty w szkole wymaga także wdrożenia mechanizmów zapewniających mu poufność. Poza tym szkoła jako administrator danych osobowych sygnalisty musi spełnić wobec niego wymogi RODO. Sprawdź, jakie obowiązki w zakresie ochrony danych osobowych zgodnie z przepisami o ochronie sygnalistów będą miały szkoły i placówki oświatowe od 25 września 2024 r.

Z ostatniego artykułu z cyklu poświęconego ochronie sygnalistów w szkole dowiesz się m.in.:

  • jakie rozwiązania w zakresie ochrony danych osobowych sygnalistów musi przyjąć administrator zgodnie z przepisami RODO i polskiej ustawy o sygnalistach,
  • jak zagwarantować sygnaliście poufność,
  • jaki jest okres przechowywania danych osobowych sygnalisty,
  • jak spełnić obowiązek informacyjny wobec osoby, której dotyczy zgłoszenie naruszenia prawa.
  Ochrona sygnalistów w szkole – na czym polega (cz. III)

Ochrona sygnalistów w szkole – na czym polega (cz. III)

Skąd w ogóle bierze się sygnalista w szkole? Czy sygnalistę należy powołać? Kiedy powstaje i w czym przejawia się ochrona sygnalistów? Czy każdy sygnalista jest chroniony? Jakich działań wobec sygnalisty nie wolno podejmować i co za to grozi? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w trzecim artykule z cyklu poświęconego ochronie sygnalistów w szkole.

Sygnalista – kto to taki

Ideą unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii jest objęcie ochroną osób, które zgłaszają nieprawidłowości w danej organizacji (tzw. podmiocie prawnym) w kontekście związanym z pracą. Rozwiązanie to przewidziano w związku z tym w przepisach ustawy o ochronie sygnalistów, która wchodzi w życie 25 września 2024 r. Oznacza to, że sygnalistą staje się osoba, która dokonuje takiego zgłoszenia. Sygnalista nie jest przez nikogo ustanawiany czy powoływany, inaczej niż choćby społeczny inspektor pracy. Innymi słowy, dyrektor szkoły nie powołuje sygnalisty.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • kim tak naprawdę jest sygnalista,
  • kiedy sygnalista obejmowany jest ochroną,
  • czy ochrona sygnalisty dotyczy także szkół niepublicznych,
  • na czym polega ochrona sygnalisty,
  • co grozi za działania odwetowe przeciwko sygnaliście.

W poprzednich artykułach wskazaliśmy, czym jest procedura dokonywania zgłoszeń naruszenia prawa i podejmowania działań następczych (procedurę zgłoszeń wewnętrznych) i jak ją przyjąć. W następnych tekstach w Portalu Oświatowym wyjaśnimy natomiast:

  • jak prowadzić rejestr zgłoszeń wewnętrznych,
  • jak zapewnić ochronę danych osobowych sygnalisty.
Ochrona sygnalistów w szkole – co powinna zawierać procedura zgłoszeń wewnętrznych zgodnie z nową ustawą

Ochrona sygnalistów w szkole – co powinna zawierać procedura zgłoszeń wewnętrznych zgodnie z nową ustawą (cz. II)

Najważniejszym dokumentem, jaki w związku z ochroną sygnalistów muszą przyjąć szkoły i placówki oświatowe, jest procedura dokonywania zgłoszeń naruszenia prawa, nazywana inaczej procedurą zgłoszeń wewnętrznych. Nowa ustawa o ochronie sygnalistów wskazuje, co musi, a co może zawierać taka procedura. W artykule znajdziesz zestawienia w formie tabeli, które pomogą Ci zredagować prawidłową procedurę zgłoszeń wewnętrznych w ramach ochrony sygnalistów w szkole.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • jakie elementy musi zawierać każda procedura zgłoszeń wewnętrznych w ramach ochrony sygnalistów
  • jakie są opcjonalne treści procedury zgłoszeń wewnętrznych,
  • jakie kanały komunikacji zapewnić sygnalistom,
  • kto może przyjmować zgłoszenia i podejmować działania następcze
  • jak uregulować kwestię zgłoszeń zewnętrznych w procedurze,
Ochrona sygnalistów w szkole – jak wdrożyć procedurę zgłoszeń wewnętrznych (cz. I)

Ochrona sygnalistów w szkole – jak wdrożyć procedurę zgłoszeń wewnętrznych (cz. I)

Procedura dokonywania zgłoszeń naruszenia prawa nazywana też procedurą zgłoszeń wewnętrznych to podstawowy dokument, którą muszą wdrożyć szkoły i placówki oświatowe podlegające nowej ustawie o ochronie sygnalistów. W artykule wyjaśniamy, w jaki sposób przyjąć taką procedurę. Prezentujemy też wzór procedury zgłoszeń wewnętrznych.

Przypomnijmy, że nowa ustawa o ochronie sygnalistów ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Przepisy te miały wejść w życie jeszcze w 2021 r. Tak jednak się nie stało i wdrożenia dyrektywy UE o ochronie sygnalistów doczekamy się dopiero w we wrześniu 2024 r. Ideą tych przepisów jest objęcie ochroną przed działaniami odwetowymi osób zgłaszających naruszenia prawa w organizacjach m.in. w szkołach (nazywanych w ustawie podmiotami prawnymi). Sygnalista może być narażony na różnego rodzaju konsekwencje typu zwolnienie z pracy, pogorszenie warunków pracy itp. (nazywane działaniami odwetowymi). Innymi słowy, jeśli dana osoba zgłasza nieprawidłowości w szkole w kontekście związanym z pracą, to należy ją z tego powodu chronić a nie karać.

Kim jest sygnalista i jak go chronić przed działaniami odwetowymi

Osoby takie nazywane będą sygnalistami (tzw. whistleblower). Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi powstanie:

  • od chwili dokonania zgłoszenia naruszenia prawa (lub ujawnienia publicznego)
  • pod warunkiem że sygnalista miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia (lub ujawnienia publicznego) i że stanowi informację o naruszeniu prawa.

Co ważne, nie ma znaczenia, czy zgłoszone naruszenie dotyczy interesu publicznego.

Nowe przepisy o ochronie sygnalistów w Polsce nakładają na organizacje w tym szkoły obowiązki w zakresie:

      • ochrony sygnalisty przed działaniami odwetowymi (np. zwolnieniem z pracy),
      • przyjęcia i stosowania procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa (nazywanej inaczej procedurą zgłoszeń wewnętrznych),
      • wdrożenia kanałów dokonywania zgłoszeń,
      • wyznaczenia podmiotu wewnętrznego lub nawiązania współpracy z podmiotem zewnętrznym w celu przyjmowania zgłoszeń,
      • wyznaczenia podmiotu wewnętrznego w celu obsługi zgłoszenia (podejmowania działań następczych),
      • prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • które szkoły muszą przyjąć procedurę zgłoszeń wewnętrznych w związku z ochroną sygnalisty,
  •  ile czasu pozostaje na przyjęcie procedury zgłoszeń wewnętrznych,
  • w jaki sposób skonsultować procedurę ze związkami zawodowymi,
  • czy procedura musi być skonsultowana z organem prowadzącym i organami szkoły,
  • czy możliwe jest przyjęcie jednej procedury dla kilku szkół.

Z kolei w kolejnych artykułach w Portalu Oświatowym będziesz mógł przeczytać m.in. o tym:

  • co powinna zawierać procedura zgłoszeń wewnętrznych,
  • kiedy i w jaki sposób należy objąć ochroną sygnalistę,
  • jakie dokumenty poza procedurą powinna przyjąć szkoła w związku z ochroną sygnalistów.

Nagrody i wyróżnienia

Sprawdź inne serwisy

Epedagogika Poradnik Dyrektora Szkoły Strefa logopedy Kwadrans dla dyrektora szkoły Zarządzanie przedszkolem kadry i finanse resql