Pracownicy zatrudnieni co najmniej 6 miesięcy w danej szkole od 26 kwietnia 2023 r. mogą zwrócić się do dyrektora szkoły z wnioskiem o m.in. zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony czy zatrudnienie w pełnym wymiarze. Odmowa będzie wymagać pisemnego uzasadnienia. To narzędzie może być szczególnie przydatne dla nauczycieli, którzy są zatrudniani przez kolejne lata szkolne na czas określony z potrzeby wynikającej z organizacji nauczania.

26 kwietnia 2023 r. wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy i Karcie Nauczyciela, które mają dostosować przepisy tych ustaw do najnowszych dyrektyw unijnych. Jedna z nich przewiduje, że „państwa członkowskie zapewniają, aby pracownik, który przez co najmniej sześć miesięcy świadczył pracę u tego samego pracodawcy, a który zakończył swój ewentualny okres próbny, mógł wystąpić o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy, jeżeli jest ona dostępna,
i otrzymać pisemną odpowiedź na ten wniosek wraz z uzasadnieniem.” (art. 12 ust. 1 dyrektywy 2019/1152).

Wprowadzenie powyższej reguły do Kodeksu pracy nastąpi poprzez przepis, zgodnie z którym:

Pracownik zatrudniony w danej szkole co najmniej 6 miesięcy będzie mógł raz w roku wystąpić do dyrektora szkoły z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy tj. zmianę rodzaju pracy lub zatrudnienie w pełnym wymiarze.
Dyrektor szkoły będzie miał obowiązek udzielić odpowiedzi na wniosek pracownika w terminie 1 miesiąca od dnia jego otrzymania, w miarę możliwości uwzględniając prośbę pracownika. W przypadku odmowy, dyrektor szkoły będzie musiał wskazać jej przyczynę (art. 293 Kodeksu pracy 2023).

Powyższe zmiany w Kodeksie pracy dotyczą wszystkich pracowników szkół i przedszkoli. Nabierają jednak szczególnego znaczenia dla nauczycieli zatrudnianych na czas określony w szkołach samorządowych.