Ministerstwo Edukacji Narodowej, na podstawie wstępnych informacji z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2012 r., opublikowało dane dotyczące liczby uczniów, szkół i nauczycieli. Wynika z nich, że w mniejszej liczbie placówek mniej nauczycieli uczy mniejszą liczbę uczniów. Poznaj skutki niżu demograficznego.

Spada liczba uczniów szczególnie w gimnazjach

Z najnowszych danych Systemu Informacji Oświatowej wynika, że liczba uczniów przystępujących do nauki we wrześniu 2012 roku we wszystkich typach szkół wyniosła 4,669 mln. Jest to o 140,8 tys. uczniów mniej niż rok temu. Tendencja spadkowa dotyczy wszystkich typów placówek, ale w największym stopniu gimnazjów, w których znalazło się o 49,1 tys. uczniów mniej niż w roku szkolnym 2011/2012.

Tak poważny spadek liczby uczniów wynika przede wszystkim z sytuacji demograficznej Polski - zmniejszającej się stale liczby dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Od roku szkolnego 2005/2006 do roku 2011/2012 liczba uczniów w systemie oświaty spadła o 1,118 mln, natomiast w szkołach dla dzieci i młodzieży (bez policealnych) w tym okresie liczba uczniów zmalała o 1,113 mln.

Zlikwidowano mniej szkół, niż zakładano

Pod koniec lutego 2012 r. plany jednostek samorządu terytorialnego (JST) dotyczyły likwidacji 727 szkół dla dzieci i młodzieży. Tymczasem z danych SIO z 30 września 2012 r. wynika, że liczba szkół wszystkich typów zmniejszyła się o 349 placówek. Część szkół będzie nadal istniała, ponieważ w miejsce szkół publicznych, prowadzonych przez samorządy, powstaną szkoły publiczne i niepubliczne prowadzone przez inne organy, np. stowarzyszenia. Uczniowie nadal będą uczyli się w tych samych budynkach, z tymi samymi nauczycielami, zmieni się tylko organ prowadzący szkołę.

Różnica w liczbie szkół dla dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2012/2013

Województwo	Różnica w liczbie szkół
dolnośląskie	-21
kujawsko - pomorskie	1
lubelskie	-41
lubuskie	-9
łódzkie	-34
małopolskie	-36
mazowieckie	-28
opolskie	-15
podkarpackie	-33
podlaskie	-8
pomorskie	-11
śląskie	-26
świętokrzyskie	-8
warmińsko - mazurskie	-16
wielkopolskie	-35
zachodniopomorskie	-29
POLSKA	-349

Spadek liczby nauczycieli

We wszystkich szkołach i placówkach systemu oświaty, 30 września 2012 r., było zatrudnionych 661,6 tys. nauczycieli. W stosunku do 30 września 2011 roku liczba zmniejszyła się o 7 tys. (z 668,6 tys. zatrudnionych we wrześniu 2011 r.). W tej grupie ponad 2 tys. osób przeszło na pełne emerytury, część osób odeszła z zawodu lub czasowo z miejsca pracy a część zdecydowała się na zamianę stosunku pracy z mianowania na niepełny wymiar zatrudnienia.

Warto zauważyć, że spadek procentowy liczby uczniów jest większy niż nauczycieli. Przykładowo liczba uczniów szkół podstawowych spadła o 20,7 punktów procentowych, zaś liczba nauczycieli o 9,1 pp. W podobnej proporcji zmniejsza się liczba szkół - o 8,3 pp.

Mniej uczniów w szkołach

Zarówno w miastach, jak i na wsiach szkoły są coraz mniejsze, a w skali kraju spada liczba uczniów przypadających na jedną szkołę. Ta tendencja jest szczególnie widoczna w gimnazjach. Przecięte gimnazjum na wsi ma obecnie 5,8 oddziału, a w mieście 9,5 oddziału.