Zasady zatrudniania nauczycieli religii

Przedszkole lub szkoła zatrudnia nauczyciela religii  wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danego przedszkola lub szkoły, wydanego przez:

1) w przypadku Kościoła Katolickiego - właściwego biskupa diecezjalnego,

2) w przypadku pozostałych kościołów oraz innych związków wyznaniowych - właściwe władze zwierzchnie tych kościołów i związków wyznaniowych
(§5 ust. 1 rozporządzenia MEN z 14 kwietnia 1992 r. ).

Nauczycieli religii zatrudnia się zgodnie z Kartą Nauczyciela (§5 ust. 4 ww. rozporządzenia). Oznacza to, że rodzaj umowy o pracę zawieranej z nauczycielem zależy głównie od tego, czy posiada on stopień awansu zawodowego, a jeśli tak to jaki. Jeżeli  skierowanie zostało wydane na czas nieokreślony, a nauczyciel jest nauczycielem:

• początkującym– należy zawrzeć umowę o pracę na czas określony na 2 lata szkolne (jedynie od 1 września) w trybie art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela; a jeżeli nauczyciel posiada już co najmniej 2-letni staż pracy oraz co najmniej dobrą ocenę pracy – na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na podstawie art. 10 ust. 3a Karty Nauczyciela.
• kontraktowym – należy zawrzeć umowę o pracę na czas nieokreślony w pełnym lub niepełnym wymiarze zajęć (art. 17 ustawy z 5 sierpnia 2022 r.);
• mianowanym lub dyplomowanym  - należy zatrudnić nauczyciela na podstawie mianowania, a jeżeli nie można zapewnić nauczycielowi pełnego wymiaru zajęć, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (art. 10 ust. 5 i ust. 6 Karty Nauczyciela).

Niezależnie od powyższego, tylko jeżeli konieczność taka wynika z organizacji nauczania lub potrzeby zastąpienia nieobecnego nauczyciela w pracy, każdego nauczyciela można zatrudnić na podstawie umowy o pracę na czas określony (art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela). Należy pamiętać jednak, że jest to wyjątek od reguł, które zostały wymienione powyżej. Umowa na czas określony będzie także właściwa, gdy wydane skierowanie do nauczania religii jest terminowe.

Jeżeli  w czasie trwania zatrudnienia nauczyciela religii nastąpią zmiany organizacyjne, które powodują zmniejszenie liczby godzin pensum nauczyciela, należy postąpić tak samo, jak w przypadku każdego innego nauczyciela. To znaczy, jeśli nauczyciel religii był zatrudniony w:

• pełnym wymiarze zajęć – nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania można zaproponować ograniczenie zatrudnienia na podstawie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela, a nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę można zaproponować zawarcie porozumienia zmieniającego warunki zatrudnienia; w razie braku ich zgody stosujemy art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela i rozwiązujemy stosunek pracy;
• niepełnym wymiarze zajęć – możemy zaproponować zawarcie porozumienia zmieniającego warunki zatrudnienia albo wręczyć wypowiedzenie zmieniające warunki pracy na podstawie art. 42 Kodeksu pracy.

Okres zatrudnienia nauczyciela religii jest zdeterminowany posiadaniem skierowania do nauczania w danej szkole. W każdej chwili właściwa władza kościelna może cofnąć to skierowanie i wówczas nauczyciel traci prawo nauczania w danej placówce. W przypadku nauczycieli religii zatrudnionych na podstawie mianowania oraz umowy o pracę na czas nieokreślony, cofnięcie skierowania jest równoznaczne z rozwiązaniem stosunku pracy z końcem miesiąca, w którym   nastąpiło cofnięcie skierowania do nauczania religii (art. 23 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 pkt 6 Karty Nauczyciela). W przypadku umowy o pracę na czas określony –  jeśli skierowanie zostanie cofnięte, należy rozwiązać umowę za wypowiedzeniem lub porozumieniem stron.

Rozwiązanie stosunku pracy nauczyciela religii w związku z cofnięciem skierowania do nauczania w danej szkole, wiąże się z prawem do odprawy. Świadczenie to otrzyma jednak tylko nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania. Wysokość odprawy wynosi jednomiesięcznego wynagrodzenie za każdy rok pracy na stanowisku nauczyciela religii, nie więcej jednak niż trzymiesięczne wynagrodzenie (art. 28 Karty Nauczyciela).