Obowiązkiem dyrektora jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole i na zajęciach poza jej obiektami. Obowiązek ten obejmuje w równej mierze uczniów jak i pracowników oświaty. Aby go zrealizować, należy m.in. zapewnić szkolenia wstępne BHP dla nowych pracowników, ale też przekazać im pakiet niezbędnych informacji. Sprawdź, jakie są zadania dyrektora szkoły dotyczące szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, które trzeba wykonać tuż po zatrudnieniu pracownika.

Zorganizuj wstępne szkolenia BHP nauczycieli i pracowników oświaty niezwłocznie po zatrudnieniu

Pracodawcy nie wolno dopuścić nauczyciela i pracownika niepedagogicznego do pracy, do której wykonywania nie posiada on:

wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności,
dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237³ Kodeksu pracy).

Oprócz tego obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzanie szkoleń okresowych BHP.

Dopuszczenie pracownika szkoły do pracy bez uprzedniego przeszkolenia w zakresie BHP jest naruszeniem prawa, które może skończyć się grzywną dla dyrektora szkoły. Szkolenie BHP pracownika oświaty musi być więc zorganizowane przed dopuszczeniem do pracy.

W przypadku ponownego zatrudnienia możesz zrezygnować ze szkolenia BHP dla nauczyciela i pracownika niepedagogicznego

Szkolenie wstępne nie jest wymagane w przypadku podjęcia pracy na tym samym stanowisku pracy, które pracownik zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Warunkiem jest tu brak jakiejkolwiek przerwy w zatrudnieniu.

Szkolenie wstępne BHP nie musi być przeprowadzane w przypadku podjęcia pracy na tym samym stanowisku pracy, które pracownik zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Przykład Nauczyciel był zatrudniony do 31 sierpnia 2024 r. Następnie został ponownie zatrudniony od 2 września 2024 r. Jednodniowa przerwa w zatrudnieniu wyklucza uznanie, że został on zatrudniony bezpośrednio po zakończeniu wcześniejszej umowy. Dlatego należy przeszkolić go w zakresie BHP przed ponownym dopuszczeniem do pracy.

Możesz zorganizować szkolenie BHP online

Szkolenie wstępne BHP można zorganizować nie tylko stacjonarnie. Nie jest wykluczone zorganizowanie szkolenia BHP online. Przepisy nie zabraniają zastosowania takiego rozwiązania, pod warunkiem, że szkolenie odbywa się w czasie pracy danego pracownika.

Koszty szkolenia pokrywa zawsze szkoła i nie można obciążać nimi pracownika.

Sprawdź, co powinien obejmować program szkolenia BHP dla pracownika placówki oświatowej

Rodzaj szkolenia wstępnego

Kogo dotyczy

Przedmiot szkolenia

Kto przeprowadza

Instruktaż ogólny

każdy nowo zatrudniony pracownik szkoły

Ma na celu zapoznanie się z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w:

Kodeksie pracy,
układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy,
a także z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danej szkole, przedszkolu i placówce, w tym z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
osoba wykonująca u pracodawcy zadania służby BHP,
pracodawca, który sam wykonuje takie zadania,
pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, - mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Instruktaż stanowiskowy

pracownik zatrudniany na stanowisku robotniczym i innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych;
pracownika przenoszony na ww. stanowisko,
uczeń odbywający praktyczną naukę zawodu oraz student odbywający praktykę studencką.

Instruktażu stanowiskowego nie przeprowadza się więc dla nauczycieli.

Ma zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z:

czynnikami środowiska pracy występującymi na danym stanowisku pracy,
ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować wskazane czynniki,
metodami bezpiecznego wykonywania pracy na danym stanowisku.

wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoba ta posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego

Przykładowe informacje, które należy przekazać nauczycielom i pracownikom niepedagogicznym w toku szkoleń BHP

Urządzenia sanitarno-higieniczne są utrzymywane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej. W pomieszczeniach szkoły i placówki zapewnia się również właściwe oświetlenie, wentylację i ogrzewanie. Kuchnie i jadalnie utrzymuje się w czystości, a ich wyposażenie we właściwym stanie technicznym zapewniającym bezpieczne używanie, a gorące posiłki są spożywane wyłącznie w jadalniach lub innych pomieszczeniach wydzielonych w tym celu.
W pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia, zapewnia się temperaturę co najmniej 18°C. Jeżeli nie jest możliwe zapewnienie tej temperatury dyrektor zawiesza zajęcia na czas oznaczony, powiadamiając o tym organ prowadzący.
Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym powietrzu.
Nauczycieli powinien oddalać się od stanowiska pracy, którym w czasie przerwy będzie oczywiście szkolny korytarz, bowiem oznacza to pozostawienie uczniów bez opieki, co jest niedopuszczalne i może skutkować również odpowiedzialnością dyscyplinarną nauczyciela.
Przed dopuszczeniem do zajęć przy maszynach i innych urządzeniach technicznych w warsztatach, laboratoriach i pracowniach, uczniów zaznajamia się z zasadami i metodami pracy zapewniającymi bezpieczeństwo i higienę pracy przy wykonywaniu czynności na stanowisku roboczym. Rozpoczęcie zajęć może nastąpić po sprawdzeniu i upewnieniu się przez prowadzącego zajęcia, że stan maszyn i innych urządzeń technicznych, instalacji elektrycznej i narzędzi pracy, a także inne warunki środowiska pracy nie stwarzają zagrożeń dla bezpieczeństwa uczniów.
Pracownik szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.

Udokumentuj przeprowadzenie szkolenia wstępnego

Po zakończeniu kursu BHP pracownikowi należy wystawić stosowne zaświadczenie. Jest ono przydatne zarówno dla samego pracownika, jak i dla pracodawcy, który w razie ewentualnej kontroli jest w stanie wykazać przeprowadzenie obowiązkowego szkolenia.

Wzór takiego zaświadczenia możesz pobrać tutaj>>

Nie zapominaj o kwestiach przeciwpożarowych

Obowiązek przeprowadzenia szkoleń przeciwpożarowych – czy taki istnieje? Przepisy wprost go nie przewidują. Niemniej jednak obligują do zapoznania pracowników z:

aktualnymi przepisami przeciwpożarowymi,
instrukcją bezpieczeństwa pożarowego.

Kwestie te powinny więc zostać ujęte w ramach szkolenia wstępnego BHP albo przekazane odrębnie.

Zorganizuj kursy pierwszej pomocy, by zapewnić bezpieczeństwo uczniom

Pracownicy szkoły lub placówki podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy (§ 21 rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r.). Szkolenia te są obowiązkowe nie tylko dla nauczycieli, ale też dla pracowników niepedagogicznych.

Przepisy nie przewidują utraty ważności szkolenia z pierwszej pomocy. Generalnie, dyrektor spełni swój obowiązek, zapewniając jednorazowe szkolenie każdemu pracownikowi.

Jeżeli jednak na certyfikatach widnieje termin ważności szkolenia, to należy ten certyfikat respektować i zaktualizować szkolenie.

Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem:

lekarzy systemu,
pielęgniarek systemu,
ratowników medycznych,
nauczycieli z odpowiednim przygotowaniem.

Kiedy przeprowadzić szkolenie z zakresu pierwszej pomocy? Przepisy tego nie precyzują, niemniej jednak z ostrożności należałoby zorganizować je przed dopuszczeniem pracowników do pracy a w ostateczności w pierwszych dniach pracy. Zdarzenie godzące w bezpieczeństwo uczniów, będące konsekwencją nieudzielenia pierwszej pomocy przez pracownika może bowiem powodować negatywne konsekwencje także dla szkoły.

Spełnij obowiązek informacyjny względem nowych pracowników

Szkolenia to nie wszystko. Przed dopuszczeniem pracownika do pracy należy bowiem zapoznać go:

z przepisami i zasadami bhp obowiązującymi w szkole,
z ryzykiem zawodowym, jakie wiąże się z wykonywaną pracą,
pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Informacja dotycząca ww. pracowników powinna zawierać:

imię i nazwisko;
miejsce wykonywania pracy;
numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.

Informację można przedstawić zarówno w postaci pisemnej, jak i elektronicznej. Należy jednak odebrać od pracownika oświadczenie, że zapoznał się on z tymi informacjami.

Bardzo istotna jest tu kwestia ryzyka zawodowego. Jak dokonać oceny zagrożeń występujących w związku z pracą w szkole? Stosowne rozwiązania w tym zakresie, w tym także wzór karty oceny ryzyka zawodowego powinien zawierać regulamin pracy szkoły. Należy tu pamiętać także o ocenie ryzyka w związku z pracą zdalną.

Kliknij tutaj, aby skorzystać z procedury oceny ryzyka zawodowego. Pobierz także wzór karty oceny ryzyka zawodowego nauczyciela przedmiotu.