Statuty szkół i przedszkoli. 12 podpowiedzi, jak wprowadzać zmiany

W przypadku bardzo licznych zmian lub dokonywania ich wielokrotnie możliwe jest opracowanie i uchwalenie nowego statutu. Rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki. Zgodnie z art. 80 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe rada szkoły uchwala statut szkoły lub placówki. W szkołach lub placówkach, w których rada nie została powołana, zadania rady wykonuje rada pedagogiczna. 

3) Czy o zmianie statutu należy poinformować organ prowadzący i organ nadzorujący? Czy należy przesłać nowy statut?

Przepisy nie nakładają na szkoły obowiązku przesyłania znowelizowanych statutów do organu nadzoru pedagogicznego. Taki obowiązek jest nałożony na organ prowadzący, tj. przekazanie aktu założycielskiego wraz z pierwszym statutem szkoły.  

4) Czy można zmienić/znowelizować statut w ciągu roku szkolnego?

Przepisy nie regulują kwestii terminu wprowadzania zmian do statutu lub zmiany statutu. Zatem zmian można dokonywać w każdym czasie. Jednak jeśli dotyczy ona oceniania wewnątrzszkolnego, określonego w statucie szkoły, to powinna nastąpić przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego, w którym zaczną obowiązywać.

Należy zwrócić uwagę, że kwestia stabilności zasad oceniania osiągnięć uczniów jest ważna dla funkcjonowania szkoły, bowiem jej działanie przebiega w oparciu o statut. Ocenianie odbywa się w cyklu rocznym, więc każda zmiana zasad w cyklu jest ingerencją w system bezpośrednio dotyczący uczniów. Jeśli zmiany w zakresie spraw wynikających z art. 44b ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy o systemie oświaty będą wprowadzone np. w połowie roku szkolnego, to ich ogłoszenie także nastąpi w tym terminie. Oznacza to, że wymóg poinformowania uczniów i rodziców na początku roku szkolnego o wymaganiach, sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych nie zostanie spełniony.  

5)  Kto dokonuje zmian w nadanym statucie szkoły niepublicznej?

Statut szkole niepublicznej nadaje organ (osoba) prowadząca – zgodnie z art. 172 ust. 1 ustawy Prawo Oświatowe. W konsekwencji właśnie osoba prowadząca (organ prowadzący) jest uprawniona do dokonania zmian w statucie.

Osoba prowadząca podpisuje nowy statut, określa datę jego wejścia w życie i datę utraty mocy poprzedniego statutu. Następnie statut przekazuje organowi jednostki samorządu terytorialnego, który dokonał wpisu do ewidencji szkół niepublicznych oraz dyrektorowi szkoły.

6)  Czy kilka przedszkoli niepublicznych może posiadać wspólny statut?

Kilka przedszkoli niepublicznych o tej samej specyfice w różnych miejscowościach, których organem prowadzącym jest ta sama osoba fizyczna, nie może posiadać jednego wspólnego statutu dla wszystkich przedszkoli. Przepisy oświatowe wymagają, aby w dokumentacji każdego przedszkola wpisywanego do ewidencji szkół i placówek niepublicznych znajdował się statut wymienionego przedszkola.

7) Czy w szkole podstawowej z oddziałem przedszkolnym wymagany jest odrębny statut dla oddziału przedszkolnego?

Nie, statut szkoły podstawowej powinien zawierać zapisy dotyczące zorganizowanego oddziału przedszkolnego. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego (art. 31 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe).

8) Czy opracowując tekst jednolity statutu, można zmienić numerację rozdziałów, paragrafów, ustępów czy punktów?

Nie. Opracowując tekst jednolity statutu na nowy rok szkolny zgodnie z „Zasadami techniki prawodawczej” nie można zmienić numeracji rozdziałów, paragrafów, ustępów czy punktów.

9) Czy można wprowadzić zmiany w statucie po dopiero co wprowadzonych zmianach

Przepisy nie ograniczają w żaden sposób liczby zmian w statucie szkoły, zwłaszcza w sytuacji, gdy wystąpi taka konieczność (art. 72 ust. 1 w związku z art. 82 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe). Zmiany tej dokonuje się w formie uchwały. Cechą dobrego statutu jest nie tylko jego zgodność z aktualnie obowiązującym prawem, ale również jego redakcja zgodna z techniką prawodawczą.

10) Statut zespołu – kto wprowadza zmiany

W zespole szkół powinien funkcjonować statut zespołu oraz statuty poszczególnych szkół wchodzących w skład zespołu. Jeśli funkcjonuje jeden statut dla całego zespołu, to można przypuszczać, że w ramach całego zespołu funkcjonuje jedna rada pedagogiczna. (prawdopodobnie tak jak pozostałe organy szkoły). Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki.

11) Jaki zapis jest poprawmy – o wprowadzeniu tekstu jednolitego czy ujednoliconego?

Możliwość upoważnienie dyrektora do wydania tekstu jednolitego (wprowadzenia takiego zapisu do statutu) jest wywodzona z analogicznego stosowania przepisów dotyczących wydania tekstów jednolitych przez Marszałka. Marszałek ogłasza tekst jednolity ustawy nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli była ona nowelizowana, a Rządowe Centrum Legislacji oraz organy administracji rządowej współdziałają z Marszałkiem Sejmu przy opracowywaniu tekstów jednolitych ustaw. W tym kontekście stosując tą interpretacje:

• rada pedagogiczna upoważnia dyrektora poprzez odpowiedni zapis w statucie  do przygotowania tekstu jednolitego statutu, a następnie opublikowaniu tekstu jednolitego w formie przyjętej przez dyrektora (np. zarządzenie, obwieszczenie, komunikat),
• rada nie uchwala przygotowanego przez dyrektora tekstu jednolitego (brak takiej kompetencji ustawowej ponieważ tekst jednolity nie jest nowym statutem).

12) Kto zatwierdza zmiany w statucie szkoły publicznej prowadzonej przez stowarzyszenie?

Na podstawie art.  87 ustawy Prawo oświatowe przepisy art. 80-83, art. 84 ust. 1-4, 6 i 7, art. 85 i art. 86 nie dotyczą szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne oraz szkół i placówek niepublicznych. 

Wobec powyższego, można uznać, że na podstawie ww. przepisów ustawy Prawo oświatowe rada pedagogiczna w szkole publicznej prowadzonej przez stowarzyszenie posiada uprawnienia do przygotowania projektu zmian statutu szkoły. Jednak nie posiada kompetencji do ich uchwalenia, chyba że statut stanowi inaczej (art. 98 ust. 1 pkt 5, art. 102 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo oświatowe). Zatem takie kompetencje posiada organ założycielski.