ekwiwalent za urlop nauczyciela

Urlop wypoczynkowy nauczyciela szkoły feryjnej – regulacje Karty Nauczyciela

Nauczyciel zatrudniony przez cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym w szkole feryjnej ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze ferii szkolnych i w czasie ich trwania. Nauczyciel zatrudniony przez okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć (art. 64 ust. 5 Karty Nauczyciela). 

W razie niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego z powodu:

• rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy,
• powołania do zasadniczej służby wojskowej albo do odbywania zastępczo obowiązku tej służby, do okresowej służby wojskowej lub do odbywania długotrwałego przeszkolenia wojskowego
  - nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu, nie więcej jednak niż za 8 tygodni (art. 66 ust. 2 Karty Nauczyciela).

Ustalając prawo do urlopu, a co za tym idzie także do ekwiwalentu za urlopu nauczyciela, należy pamiętać, że nauczyciel zatrudniony w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, uzyskuje prawo do pierwszego urlopu w ostatnim dniu poprzedzającym ferie szkolne, a prawo do drugiego i dalszych urlopów - w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 65 Karty Nauczyciela). Ekwiwalent zaś wypłaca się za urlop, do którego nauczyciel nabył prawo, a nie wykorzystał w związku z ustaniem zatrudnienia.

Przez wiele lat urlop nauczycieli szkół feryjnych był niezależnie od rodzaju umowy o pracę naliczany w proporcji do okresu prowadzenia zajęć w danym roku szkolnym tj. nauczyciel zatrudniony przez cały okres prowadzenia zajęć w danym roku szkolnym miał prawo do ekwiwalentu do wymiaru 8 tygodni urlopu (tj. 56 dni), zaś nauczyciel zatrudniony przez część roku szkolnego, miał prawo do 1/10 tego wymiaru (5,6 dnia) za każdy miesiąc prowadzenia zajęć.

Powyższe przepisy Karty Nauczyciela zrodziły wątpliwość, czy sposób ustalania wymiaru urlopu po umowie na czas określony krótszy niż okres trwania zajęć, powinien być odmienny niż w przypadku umów na czas nieokreślony, zatrudnienia na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas określony zawartej co najmniej na cały okres prowadzenia zajęć. Na taką interpretację wskazuje zwrot odnoszący wymiar proporcjonalny do „określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć”, który zaś odnosi się (zgodnie ze zdaniem drugim) wyłącznie do nauczycieli zatrudnionych „przez okres krótszy niż 10 miesięcy”.

Co spowodowało zmianę w praktyce rozliczania urlopu wypoczynkowego w szkołach feryjnych? Jakie skutki rodzi brak jednoznacznych regulacji dotyczących wymiaru urlopu, za który należy wypłacić ekwiwalent po umowie w szkole feryjnej?

Urlop wypoczynkowy nauczyciela szkoły feryjnej – orzecznictwo Sądu Najwyższego

W uchwale Sądu Najwyższego z 10 maja 2006 r. (sygn. akt III PZP 3/06) Sąd najwyższy wskazał, że nauczyciel ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pracy w roku kalendarzowym w którym ustał stosunek pracy, także wtedy, gdy w zatrudniającej go szkole są przewidziane ferie szkolne. Po opublikowaniu tego orzeczenia, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nauczyciela zatrudnionego w placówce feryjnej zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony lub na podstawie mianowania zaczął być naliczany proporcjonalnie do okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym (art. 155¹ § 1 Kodeksu pracy w związku z art. 91c ust. Karty Nauczyciela).

W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy pracownikowi przysługuje   urlop:

1. u dotychczasowego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku nauczyciel wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze,
2. u kolejnego pracodawcy - w wymiarze:

• proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
• proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym - w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego
  (art. 155(1) Kodeksu pracy).

Nauczycielowi, który przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym niż wynikający z zasady proporcjonalności, przysługuje w kolejnej placówce urlop w odpowiednio niższym wymiarze (art. 155¹ § 1 i 2 Kodeksu pracy).  

Przede wszystkim obowiązują inne zasady obliczania wymiaru ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w przypadku zatrudnienia na czas nieokreślony i określony. Porównanie w tabeli.

Ekwiwalent urlopowy dla nauczycieli zatrudnionych na czas nieokreślony

Z czego wynika taka różnica? Generalnie urlop wypoczynkowy jest nabywany na dany rok kalendarzowy. Pełna pula ekwiwalentu urlopowego to 8 tygodni (56 dni). Dlatego w przypadku zatrudnienia na czas nieokreślony musimy dokonać dzielenia – 56 dni : 12 miesięcy = 4,67 dnia.

Następnie:

• mnożymy 4,67 przez liczbę miesięcy zatrudnienia w roku kalendarzowym, w którym doszło do ustania zatrudnienia (niepełne miesiące traktujemy zawsze jako pełne),
• od tego iloczynu odejmujemy liczbę dni urlopu wykorzystanego na bieżąco w danym roku kalendarzowym (wynik zaokrąglamy zawsze do pełnych dni).