ZNP nie zgadza się na zmiany w Karcie Nauczyciela

21 marca 2013 r. do konsultacji skierowano projekt założeń nowelizacji ustawy - Karta Nauczyciela (więcej nt. planowanych zmian w artykule „Karta Nauczyciela - projekt zmian”. Zdaniem Związku Nauczycielstwa Polskiego, resort edukacji przygotowując projekt nie brał pod uwagę deklarowanych celów i nie kierował się troską o jakość polskiej edukacji, lecz motywował się względami ekonomicznymi.

Głównym zarzutem ZNP do projektu jest, poparta opinią Konsultanta krajowego w dziedzinie audiologii i foniatrii prof. dr hab. med. Marioli Śliwiśkiej - Kowalskiej, przyznanie prawa do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia w karierze dopiero po 20 latach pracy. Jak wynika z opinii, aby urlop zdrowotny miał charakter profilaktyczny, powinien być udzielany już po 10 latach pracy. W przypadku chorób zawodowych w zawodach narażonych na nadmierny wysiłek głosowy, ubieganie się o stwierdzenie choroby zawodowej możliwe jest już po 15 latach pracy. Możliwość skorzystania z urlopu mającego na celu regenerację zdrowotną i przeciwdziałanie występowaniu chorób zawodowych powinna poprzedzać ten moment, kiedy profilaktyka ma jeszcze rzeczywisty sens.

Związek pozytywnie zaopiniował zmianę lekarza orzekającego o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia na lekarza medycyny pracy. Zwraca jednak uwagę, że niezbędne będzie stworzenie ustawowego katalogu chorób występujących w środowisku pracy nauczyciela albo powstałych w związku ze sposobem jej wykonywania, na podstawie którego będzie możliwe prawidłowe orzekania o potrzebie udzielenia urlopu.

Uregulowanie w ustawy pełniejszej ewidencji czasu pracy nauczycieli spotkało się z pozytywną opinią związku, jednakże nałożenie na nauczycieli dodatkowych biurokratycznych obowiązków związanych z rejestrowanych zajęć i czynności innych niż zajęcia prowadzone bezpośrednio z uczniami mija się z celem. Z jednej strony związek opowiada się za zwiększoną ewidencją czasu pracy nauczycieli, bowiem pomogłoby to obalić mit nauczyciela, który pracuje tylko 18 godzin w tygodniu, z drugiej zaś proponowana ewidencja czasu pracy nadal nie będzie obejmowała wszystkich zajęć, zatem jej cel jest niejasny i niezrozumiały.

Natomiast ZNP widzi konieczność doprecyzowania przepisów Karty Nauczyciela poprzez:

• ograniczenie możliwości realizowania tzw. godzin karcianych w formie zajęć opieki świetlicowych (wielu nauczycieli świetlic szkolnych straciło z tego powodu pracę, gdyż ich godziny są teraz realizowane przez innych nauczycieli w ramach godzin dodatkowych);
• ograniczenie nadmiernej swobody organów prowadzących będących jednostkami samorządu terytorialnego przy ustalaniu pensum nauczycieli logopedów, pedagogów, psychologów i doradców zawodowych (na ten problem ZNP wraca uwagę od wielu miesięcy, jednakże resort edukacji nie podjął się zmian dotyczących pensum nauczycieli przy projektowanej nowelizacji Karty).

Projektowane zmiany Karty obejmują m.in. zasady udzielania urlopów wypoczynkowych. Jednym z założeń jest rozróżnienie sposobu korzystania z urlopu przez dyrektora szkoły i innych nauczycieli - dyrektor będzie miał prawo korzystać z urlopu nie tylko w dni wolne od zajęć, lecz także w ciągu roku szkolnego. ZNP nie zgadza się z tym rozwiązaniem i nie widzi powodu, by rozróżniać prawo do urlopu dyrektora szkoły - nauczyciela i innych nauczycieli. Co do oceny pozostałych propozycji zmian dotyczących urlopów wypoczynkowych, związek zastrzega sobie prawo do jej dokonania po otrzymaniu projektu ustawy zmieniającej Kartę Nauczyciela, bowiem założenia są dość nieprecyzyjne.

ZNP ma duże wątpliwości co do zaproponowanych w projekcie rozwiązań dotyczących dodatku uzupełniającego. Projektowane przepisy są zdaniem związku niejasne i rodzą obawę, że w konsekwencji wynagrodzenie nauczycieli będzie w całości kształtowane przez jednostki samorządu terytorialnego jako organy prowadzące szkołę. Ponadto, w projekcie nie przedstawiono sposobów, które pozwolą na prowadzenie motywacyjnej polityki wynagradzania nauczycieli.

Co do zasady planowane zmiany w zakresie dodatków socjalnych, przy zachowaniu zasady praw nabytych, spotkały się z aprobatą ZNP. Jednakże zdaniem związku, wysokość dodatku wiejskiego tj. 10% kwoty bazowej określanej dla nauczycieli - nie może odnosić się w kolejnych latach do wysokości obowiązującej w dniu 1 stycznia 2013 r. Wysokość dodatku wiejskiego powinna wzrastać wraz ze wzrostem kwoty bazowej w kolejnych latach.

Związek pozytywnie ocenił większość zmian dotyczących zwiększenia udziału rodziców w życiu szkoły poprzez m.in. większe ich zaangażowanie w planowaniu i monitorowaniu pracy szkoły, udziale w procesie oceny pracy i oceny dorobku zawodowego. Wątpliwości ZNP budzi jednak koncepcja udziału członka rady rodziców w postępowaniu awansowym nauczycieli. Zdaniem związku - postępowanie to ma charakter profesjonalny, a jego nadzorowanie wymaga fachowych kwalifikacji pedagogicznych i dydaktycznych, a zatem nie ma w nim miejsca dla przedstawicieli rodziców, nawet w charakterze obserwatorów (bez prawa głosu).

Ograniczenie liczby ekspertów w komisji egzaminacyjnej i kwalifikacyjnej oraz wyeliminowanie udziału przedstawicieli nadzoru pedagogicznego z procedury awansowej spotkało się z negatywną opinią ZNP. Zdaniem związku „skład komisji winien być ustalany z uwzględnieniem kompetencji, wiedzy i doświadczenia jej członków. Powołanie i kierowanie pracami komisji złożonej ze specjalistów powinno należeć do organu, który może zapewnić właściwe nadzorowanie jej pracy.

Związek aprobuje ustawowe ustalenie uprawnień uczestników postępowania dyscyplinarnego nauczycieli, jednakże wątpliwości budzi usytuowanie komisji dyscyplinarnych przy organach prowadzących. Zdaniem ZNP „ zakres wskazanych w ustawie o systemie oświaty kompetencji organu prowadzącego obejmuje tylko sprawy administracyjne i finansowe, a nie dotyczy spraw kadrowych nauczycieli”.

Źródło:

• pismo Związku Nauczycielstwa Polskiego z 22 kwietnia 2013 r., ZPE/022/11/DM/13