14 sierpnia 2015 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy oraz ustawy o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, które dają prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego pracownikowi - ojcu, w sytuacji, gdy matka dziecka umrze, porzuci dziecko lub nie będzie w stanie sprawować nad nim opieki.

Prawo pracownika - ojca do niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę - matkę

Od 14 sierpnia 2015 r. pracownik ojciec może przejąć część urlopu macierzyńskiego niewykorzystaną przez pracownicę, która:

zmarła lub
porzuciła dziecko, lub
legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, a stan jej zdrowia uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem - po wykorzystaniu przez pracownicę 8 tygodni tego urlopu po porodzie
(art. 180 §7 i §8 Kodeksu pracy).

Prawo do urlopu macierzyńskiego pracownika - ojca, nawet gdy matka dziecka nie była ubezpieczona

Prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego lub z niewykorzystanej ich części pracownik ojciec będzie miał także w przypadku, gdy choć matka dziecka nie była ubezpieczona to:

umrze lub
porzuci dziecko lub
posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji i stan jej zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.

Pracownik ojciec ma prawo do urlopów z tytułu rodzicielstwa na warunkach i w okresie, w którym z tych urlopów mogłaby korzystać matka dziecka będąca pracownicą (art. 182(1b) Kodeksu pracy).

Na urlop macierzyński pracownik - ojciec będzie mógł pójść z dnia na dzień

Urlopu macierzyńskiego pracownikowi - ojcu udziela się na jego pisemny wniosek, w którym określa się termin rozpoczęcia urlopu oraz okres, w którym pracownik zamierza korzystać z urlopu lub jego części. Wniosek można złożyć nie później niż na 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z urlopu lub jego części, a pracodawca jest obowiązany go uwzględnić.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego

Odpowiednie zmiany wprowadzono także do ustawy zasiłkowej, z której nowego brzmienia wynika, że w razie śmierci ubezpieczonej matki lub porzucenia przez nią dziecka zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu-ojcu dziecka lub albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał od dnia zgonu matki albo porzucenia przez nią dziecka do końca okresu odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

W przypadku gdy matka dziecka legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji i stan jej zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu-ojcu dziecka albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W przypadku gdy niezdolność do samodzielnej egzystencji matki powstanie po urodzeniu dziecka, zasiłek macierzyński przysługuje przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał od dnia ustalonego jako dzień powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji do końca okresu odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego (art. 29 ustawy z 25 czerwca 1999 r.).