Dokument archiwalny

Na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich, NSA rozstrzygnie czy uchwała rady gminy w przedmiocie opłat za korzystanie z przedszkoli publicznych przewidująca ulgi w opłatach za pobyt w przedszkolu publicznym dla drugiego oraz kolejnych dzieci z jednej rodziny jest zgodna z prawem.

Gmina ustala zasady ponoszenia opłat za przedszkole publiczne

Przedszkole publiczne zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż pięć godzin dziennie. Organ prowadzący ustala wysokość opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne w czasie przekraczającym wymiar bezpłatnych zajęć (art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 14 ust. 5 UoSO). Przywołane przepisy nie wskazują szczegółowych zasad, na jakich powinna być ustalana wysokość opłat.

Ulgi dla dzieci z tej samej rodziny są różnie traktowane przez sądy administracyjne

Niektóre gminy ustalały w swoich uchwałach ulgi w opłatach za uczęszczające do przedszkola drugie i kolejne dzieci z tej samej rodziny. Część uchwał zawierających podobne regulacje była kwestionowana przez organ nadzoru (wojewodów) ze względu na naruszenie zasady ekwiwalentności świadczeń oraz konstytucyjnej gwarancji równości obywateli. W wyniku wątpliwości co do zgodności z prawem zastosowanego rozwiązania, zagadnienie to było podejmowane również przez wojewódzkie sądy administracyjne, które w zbliżonych stanach faktycznych wydawały różne orzeczenia w sprawie.

Zniżki dla rodzeństwa naruszają zasadę równości?

Zgodnie z pierwszym reprezentowanym przez sądy administracyjne stanowiskiem, uchwała przewidująca niższą stawkę opłat za pobyt drugiego i kolejnych dzieci z rodziny w przedszkolu publicznym prowadzi do różnicowania sytuacji prawnej obywateli, które nie pozostaje w racjonalnym związku z celem i treścią ustawy o systemie oświaty. W ocenie części sądów, ustalone kryterium liczby dzieci korzystających z opieki przedszkola jest arbitralne i prowadzi do nieuzasadnionego naruszenia zasady równego traktowania.

Zdaniem RPO ulgi dla rodzeństwa nie naruszają zasad konstytucyjnych

Zgodnie z drugim reprezentowanym w orzecznictwie poglądem wprowadzenie ulg w opłacie za przedszkole w sytuacji, w której do placówki uczęszcza więcej niż jedno dziecko w rodzinie nie stanowi naruszenia prawa. Sądy administracyjne, powołując się na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, wskazywały, że zasada równości nie ma charakteru bezwzględnego. Nie każde odmienne ukształtowanie sytuacji prawnej obywateli może być zatem uznane za jej naruszenie.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich ulgi w opłatach za przedszkole publiczne dla drugiego i kolejnych dzieci z jednej rodziny nie stanowią naruszenia konstytucyjnej gwarancji równości i nie stanowią naruszenia zasady ekwiwalentności świadczeń. Rzecznik zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem to jednoznaczne rozstrzygnięcie tej kwestii.

Źródło informacji: