Dokument archiwalny

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności art. 22 ust. 1 pkt 1 UoSO z Konstytucją. Zdaniem Rzecznika, obecna regulacja pozwala na dowolne ustalenie przez MEN w rozporządzeniu całokształtu zasad rekrutacji do szkół publicznych, nie wskazując żadnych wytycznych dotyczących treści rozporządzenia, przez co jest niekonstytucyjna. W konsekwencji, dzieci które nie spełniają uwzględnionych w rozporządzeniu wymogów, mają mniejsze szanse na przyjęcie do przedszkola publicznego, często oznacza to dla nich brak możliwości skorzystania z nauki i opieki w jakimkolwiek publicznym przedszkolu na terenie gminy, w której mieszkają.

Zasady rekrutacji do szkół i przedszkoli określa rozporządzenie MEN

Minister Edukacji Narodowej jest upoważniony do określenia w drodze rozporządzenia warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, a także może określić maksymalną liczbę szkół ponadgimnazjlaych, o przyjęcie do których można ubiega się równocześnie (art. 22 ust. 1 pkt 1 UoSO). Ustawa nie określa jednak żadnych wytycznych co do treści samego rozporządzenia. W efekcie, o zasadach naboru do przedszkoli i szkół publicznych decyduje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.

Konstytucja wymaga wskazania wytycznych dotyczących treści rozporządzenia

Konstytucja RP normuje zasady wydawania rozporządzeń. Mogą być one wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać:

organ właściwy do wydania rozporządzenia,
zakres spraw przekazanych do uregulowania
wytyczne dotyczące treści aktu
(art. 92 Konstytucji).

W ustawie powinny być wskazówki, jak dana kwestia powinna zostać uregulowana

Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie zwracał uwagę na fakt, że konstytucyjnie niedopuszczalne jest takie sformułowanie upoważnienia, które w istocie upoważnia nie do wydania rozporządzenia w celu wykonania ustawy, lecz do samodzielnego uregulowania całego kompleksu zagadnień, co do których w tekście ustawy nie ma żadnych bezpośrednich unormowań czy wskazówek. Przepisy upoważnienia do wydania rozporządzenia powinny bowiem wyznaczać co najmniej w sposób ogólny, lecz jednocześnie dostatecznie wyraźny kierunek unormowań, jakie mają nastąpić w drodze rozporządzenia (tak np. wyroki Trybunału Konstytucyjnego w sprawach o sygn. akt K 12/99, K 16/01, K 56/02).

Art. 22 ust. 1 pkt 1 UoSO nie zawiera jednak żadnych wytycznych dotyczących treści rozporządzenia. Merytoryczny kształt aktu wykonawczego, a więc wszystkie konkretne rozwiązania w nim zastosowane, zależą zatem w całości od uznania organu upoważnionego do wydania rozporządzenia tj. MEN.

Anna Trochimiuk