Rozpoczęcie stażu w roku szkolnym 2021/2022 – warunki, terminy, wzory dokumentów

Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć w danym roku szkolnym. Staż może realizować tylko nauczyciel zatrudniony w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. Przy czym ten wymiar zatrudnienia może wynikać z kilku stosunków pracy w różnych placówkach (art. 3 pkt 3, art. 9d ust. 1, art. 22 ust. 3 i ust. 4 Karty Nauczyciela).

Awans zawodowy nauczycieli uregulowany jest w Rozdziale 3a Karty Nauczyciela. W konsekwencji staż rozpoczną tylko ci nauczyciele, do których mają zastosowanie przepisy tego rozdziału.

Nauczyciel kontraktowy i mianowany mogą rozpocząć staż, o ile zostaną zatrudnieni w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z kwalifikacjami. Czas trwania umowy czy też fakt, że jest to umowa „tylko” na zastępstwo nie pozbawia nauczyciela prawa do realizacji stażu.

Zasadą jest zatrudnianie nauczycieli stażystów na okres roku szkolnego w celu realizacji stażu (art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela). Możliwe jest jednak zatrudnienie nauczyciela stażysty na inny okres, jeżeli potrzeba taka wynika z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela (art. 10 ust. 7 Karta Nauczyciela). W takim przypadku nauczyciel rozpoczyna staż na stopień nauczyciela kontraktowego, chyba że złoży wniosek o niestosowanie wobec niego przepisów o awansie zawodowym (art. 10 ust. 11 Karty Nauczyciela).

Nauczyciel może rozpocząć staż nawet jeśli zostanie zatrudniony na część roku szkolnego. Jeżeli okres zatrudnienia w danej placówce nie pozwoli nauczycielowi zrealizować w całości stażu, będzie mógł go dokończyć w innej szkole.

Nauczyciel, który jest nieobecny w pracy np. z powodu choroby, korzystania z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego, zdrowotnego ma prawo złożyć wniosek o otwarcie stażu i skutecznie go rozpocząć. Ewentualnie nieobecność ta wpłynie na termin zakończenia stażu tj. staż ulegnie przedłużeniu o czas jej trwania (art. 9d ust. 5 i ust. 5a Karty Nauczyciela).

W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu:

1. pozostawania w stanie nieczynnym,

2. czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,

3. zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy
   lub

4. urlopu innego niż urlop wypoczynkowy i urlopy związane z rodzicielstwem, o których mowa poniżej

trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności  (art. 9d ust. 5 Karty Nauczyciela).

W przypadku zaś nieobecności nauczyciela w pracy z powodu:

1. urlopu macierzyńskiego,

2. urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,

3. dodatkowego urlopu macierzyńskiego,

4. dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,

5. urlopu rodzicielskiego
   lub urlopu ojcowskiego,

staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności.

Z dniem zatrudnienia w szkole nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego uzyskuje co do zasady stopień nauczyciela stażysty (art. 9a ust. 2 Karty Nauczyciela). Uzyskanie wyższego stopnia awansu zawodowego jest możliwe przede wszystkim w przypadku nauczycieli akademickich (art. 9a ust. 3 – 5 Karty Nauczyciela).

Nauczyciele stażyści rozpoczynają staż z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole. Warunkiem jest zatrudnienie nauczyciela stażysty nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć. W przypadku nawiązania stosunku pracy po upływie tego terminu nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego (art. 9d ust. 1 i ust. 2 Karty Nauczyciela). Realizacja stażu musi przypadać w okresie zatrudnienia, a zatem nie jest możliwa przed dniem nawiązania stosunku pracy (art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela).

Jednym z kluczowych warunków rozpoczęcia stażu jest posiadanie wymaganych kwalifikacji. Nauczyciel stażysta, który nie posiada przygotowania pedagogicznego może jednak rozpocząć staż na kontraktowego. Warunkiem rozpoczęcia stażu jest zobowiązanie się nauczyciela do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu (art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela).

Nauczyciel stażysta, który rozpoczyna staż na stopień nauczyciela kontraktowego w szkole samorządowej ma prawo do świadczenia na start. Warunki jego otrzymania to:

• rozpoczęcie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego (niezależnie od dotychczasowego przebiegu zatrudnienia oraz tego, czy staż ten ukończy w danej szkole)

• nie otrzymanie w latach ubiegłych tego świadczenia w innej szkole (informacja o wypłacie świadczenia na start u poprzedniego pracodawcy powinna być zamieszczona w świadectwie pracy)
  (art. 53a Karty Nauczyciela).

Nauczyciel kontraktowy może rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego (art. 9d ust. 4 Karty Nauczyciela).

Nauczyciel mianowany może rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej roku od dnia uzyskania poprzedniego stopnia awansu zawodowego (art. 9d ust. 4 Karty Nauczyciela).

Nauczyciel kontraktowy i mianowany rozpoczyna staż na swój wniosek złożony do dyrektora szkoły. Do wniosku muszą załączyć plan rozwoju zawodowego (§3 ust. 2 rozporządzenia MEN z 26 lipca 2018 r. w sprawie awansu zawodowego nauczycieli). Wniosek o rozpoczęcie stażu należy złożyć nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć tj. do 15 września 2021 r. (art. 9d ust. 1 Karty Nauczyciela).

Jeżeli nauczyciel spełnia ustawowe wymagania uzasadniające ubieganie się o wyższy stopień awansu zawodowego, to warunkiem rozpoczęcia stażu jest jedynie jego wniosek o staż, skierowany do dyrektora szkoły (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 12 lipca 2002 r., II SA 336/02).

Jeżeli jednak nauczyciel złożył wniosek o rozpoczęcie stażu, mimo że nie spełnia warunków do jego otwarcia, dyrektor powinien poinformować go na piśmie, że staż nie został otwarty. Nie będzie to decyzja administracyjna, ponieważ dyrektor ma prawo jedynie wydać decyzję w sprawie nadania stopnia nauczyciela kontraktowego. Będzie to jedynie pisemna informacja.

Co roku wątpliwości budzi to, czy staż rozpoczyna się zawsze 1 września, czy też dopiero z dniem złożenia wniosku o rozpoczęcie stażu. Prawidłowe ustalenie terminu rozpoczęcia stażu, determinuje także prawidłowe ustalenie terminu jego zakończenia. Możliwe są dwie interpretacje. Zgodnie z jedną z nich, staż zawsze rozpoczyna się 1 września, niezależnie od tego kiedy nauczyciel złożył wniosek bądź też kiedy został zatrudniony nauczyciel stażysta. Druga zaś przyjmuje, że staż rozpoczyna się albo w dniu nawiązania stosunku pracy z nauczycielem stażystą, pod warunkiem zatrudnienia go nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć,  albo w dniu złożenia wniosku przez pozostałych nauczycieli.

Staż na stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy (art. 9c ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela). Przy czym, okres ten liczmy w sposób potoczny tj. upływ 9 miesiąca po dwóch latach realizacji stażu przypada w ostatnim dniu 9 miesiąca a nie w dniu, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu.

Nauczyciel stażysta rozpoczyna staż z dniem zatrudnienia, o ile zostanie zatrudniony nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć w danym roku szkolnym.

Nauczyciel kontraktowy i mianowany składają wniosek o rozpoczęcie stażu w z dniem 1 września, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć.

Dyrektor wyznacza opiekuna stażu dla nauczycieli stażystów i kontraktowych.

Nauczyciel stażysta sporządza plan rozwoju zawodowego w terminie 20 dni od dnia rozpoczęcia zajęć i przedkłada go dyrektorowi do akceptacji.

Nauczyciel kontraktowy i mianowany dołączają plan rozwoju zawodowego do wniosku o rozpoczęcie stażu.

Dyrektor w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć zatwierdza plan rozwoju zawodowego lub zwraca go do poprawy.

Jeżeli nauczyciel został zobowiązany do poprawienia planu rozwoju zawodowego, przedkłada poprawiony plan dyrektorowi w wyznaczonym przez niego terminie, nie krótszym niż 3 dni robocze.

Dyrektor zatwierdza plan rozwoju zawodowego przedłożonego po naniesieniu przez nauczyciela poprawek w terminie 7 dni od dnia jego złożenia przez nauczyciela.