Uczniowie z Ukrainy będą zdawać ten sam egzamin co polscy ósmoklasiści. Natomiast przeznaczone dla nich arkusze będą dostosowane do ich potrzeb. W tym roku szkolnym uczniowie będą mieli również możliwość wyboru jednego z 6 języków obcych. Przedstawiamy możliwe sposoby dostosowania egzaminu ósmoklasistów dla uczniów z Ukrainy.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Jak wygląda zgłaszanie uczniów do egzaminu ósmoklasisty
Jak poinformować w sposobach dostosowania egzaminu
Czy dostosowanie wymaga opinii rady pedagogicznej
Jakie języki obce na egzaminie może wybrać uczeń z Ukrainy
Jak zapewnić tłumacza na egzamin ósmoklasisty
Czy musi to być tłumacz przysięgły
Porady, jak przygotować uczniów do egzaminu

Zgłaszanie do egzaminu ósmoklasisty

Terminy związane ze zgłaszaniem uczniów z Ukrainy do egzaminu ósmoklasisty są takie jak dla uczniów polskich. Ponadto dla ósmoklasistów z Ukrainy, którzy zostali przyjęci do szkoły po tym terminie – w bieżącym roku w ramach zgłaszania uczniów z Ukrainy do egzaminu ósmoklasisty obowiązują następujące terminy:

W przypadku uczniów – obywateli Ukrainy, którzy rozpoczęli naukę w klasie VIII szkoły podstawowej po 30 września 2022 r.,	deklarację przystąpienia do egzaminu składa się w terminie do 15 marca 2023 r.
Informacje dotyczące zgłoszenia ucznia do egzaminu dyrektor szkoły przekazuje dyrektorowi OKE na bieżąco, nie później niż do 22 marca 2023 r.

Informacja w sposobach dostosowania egzaminu

W przypadku uczniów – obywateli Ukrainy, którzy rozpoczęli naukę w VIII klasie po 30 września 2022 r., dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel jest zobowiązany do:

zapoznaniauczniów i ich rodziców/opiekunów z możliwymi sposobami dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz
poinformowania rodziców/opiekunów uczniów – obywateli Ukrainy o trybie ustalania proponowanych dostosowań, w terminie umożliwiającym złożenie deklaracji przystąpienia do egzaminu – poprzez przekazanie im stosownej informacji w języku ukraińskim.

Ponadto w przypadku ww. uczniów dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel informuje na piśmie rodziców/opiekunów ucznia o wskazanych sposobach dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych – poprzez przekazanie tabeli zawartej w załączniku 17. Informacji o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty obowiązująca w roku szkolnym 2022/2023 (w tłumaczeniu na język ukraiński) z zaznaczonymi przyznanymi sposobami dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu.

Rodzice/opiekunowie ucznia potwierdzająotrzymanie i przyjęcie ww. informacji w terminie 3 dni roboczych od otrzymania pisemnej informacji poprzez złożenie podpisu na egzemplarzu wydruku tabeli, który pozostaje w dokumentacji szkoły.

Dostosowanie na podstawie opinii rady pedagogicznej

Dostosowanie formy przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty polega na przygotowaniu odrębnych arkuszy egzaminacyjnych dostosowanych do potrzeb ucznia – obywatela Ukrainy (dotyczy egzaminu z każdego przedmiotu) – na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej.

Arkusze w dostosowanej formie są przygotowywane dla uczniów, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Uprawnieni do dostosowania	Dzieci i młodzież będący obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
Podstawa uprawnienia	Pozytywna opinia rady pedagogicznej
Oznaczenie arkusza	Język polski i matematyka		Język obcy
	OU-C00**		*OJU-100**
Czas trwania egzaminu	Język polski	matematyka		Język obcy
	do 210 minut	100 minut		90 minut

Możliwe sposoby dostosowania

1. Arkusze dostosowane do potrzeb zdających
arkusz z języka polskiego	arkusz treściowo tożsamy z arkuszem dla ucznia polskiego , o którym mowa w art. 165 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe (cudzoziemiec), któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, instrukcje oraz polecenia tłumaczone na język ukraiński, ale: teksty i zadania w języku polskim, zapisywanie rozwiązań do zadań – w języku polskim)
arkusz z matematyki	arkusz treściowo tożsamy z arkuszem dla ucznia, o którym mowa w art. 165 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe (cudzoziemiec), któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, ale pełna treść arkusza, tj. instrukcje, polecenia do zadań, treść zadań – tłumaczone na język ukraiński; zapisywanie rozwiązań zadań możliwe w języku ukraińskim
arkusz z języka obcego nowożytnego	arkusz treściowo tożsamy z arkuszem w formie standardowej („100”), z dostosowaniami, tj. instrukcje oraz polecenia tłumaczone na język ukraiński, zadania w języku obcym lub języku ukraińskim, zapisywanie rozwiązań do zadań – w języku obcym lub języku ukraińskim (zgodnie z poleceniem).
2. Egzamin w oddzielnej sali
Możliwość przystąpienia do egzaminu w oddzielnej sali: dotyczy egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego, jeżeli – ze względu na przedłużenie czasu przeprowadzania egzaminu do 210 minut jest to konieczne do przeprowadzenia egzaminu dla wszystkich zdających w niezakłócony sposób.
3. Korzystanie ze słownika
Możliwość korzystania ze słownika: dwujęzycznego w wersji papierowej lub elektronicznej (język polski – język ukraiński i język ukraiński – język polski) na egzaminie z języka polskiego. Słownik zapewnia szkoła lub uczeń.
4. Szczegółowe zasady oceniania
Zastosowanie szczegółowych zasad oceniania: rozwiązań zadań otwartych z języka polskiego, jak dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, w porozumieniu z dyrektorem właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej.
5. Obecność specjalisty
Zapewnienie obecności specjalisty: np. psychologa, pedagoga (może być członkiem zespołu nadzorującego), jeżeli jest to niezbędne dla uzyskania właściwego kontaktu ze zdającym lub zapewnienia wsparcia psychologicznego.
6. Obecność tłumacza
Zapewnienie obecności tłumacza (język polski – język ukraiński), który przekaże zdającym informacje dotyczące zasad przeprowadzania egzaminu przekazywanych przed rozpoczęciem pracy z arkuszem egzaminacyjnym.
7. Pomoc nauczyciela
Pomoc nauczyciela (członka zespołu nadzorującego) możliwe w przypadku gdy uczeń rozumie język polski, jednak ma problemy z płynnym czytaniem tekstu pisanego. Nauczyciel ten: przed przystąpieniem ucznia do pracy odczytuje z arkusza rezerwowego jeden raz głośno, po kolei wszystkie teksty liczące po 250 wyrazów lub więcej, stanowiące podstawę zadań egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego ().
8. Skorzystanie z dostosowań
Skorzystanie z dostosowań przewidzianych w Komunikacie dla poszczególnych grup zdających. Dostosowanie takie wymaga pisemnego porozumienia dyrektora szkoły z dyrektorem właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej.

Przeczytaj również:

Kto wspomaga uczniów na egzaminie w pisaniu i czytaniu>>

6 języków obcych do wyboru

Zgodnie z przepisami w roku szkolnym 2022/2023 uczeń z Ukrainy będzie przystępował do egzaminu ósmoklasisty z jednego z następujących języków obcych nowożytnych:

angielski,
francuski,
hiszpański,
niemiecki,
rosyjski,
włoski,

Nie musi być to język obcy, którego uczeń uczył się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Zapewnienie tłumacza podczas egzaminu ósmoklasisty

Na stronie CKE w komunikacie dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie harmonogramu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w 2023 roku – jednym z możliwych sposobów dostosowania wskazanych przez radę pedagogiczną oraz zaakceptowanych przez rodziców (opiekunów) niepełnoletniego zdającego jest zapewnienie obecności tłumacza (język polski – język ukraiński), który przekaże zdającym informacje dotyczące zasad przeprowadzania egzaminu przekazywanych przed rozpoczęciem pracy z arkuszem egzaminacyjnym.

Szkoła może zapewnić tłumacza poprzez jego zatrudnienie na przykład na umowę zlecenie. Nie ma szczególnych przepisów prawa regulujących kwestie rozliczania ewentualnych kosztów poniesionych na zapewnienie obecności tłumacza w związku z egzaminem ósmoklasisty. Dyrektor może więc ustalić dowolną stawkę za wykonaną pracę, przy czym należy pamiętać o minimalnych stawkach wynagrodzenia za pracę.

Nie musi być tłumacz przysięgły

W takim przypadku nie ma obowiązku, by tłumacz posiadał uprawnienia tłumacza przysięgłego. Powszechnie obowiązujące przepisy prawa nie określają szczególnych zasad jego wynagradzania. Ani przepisy ustawy, ani też wskazanego Komunikatu CKE nie wskazują, że w ramach dostosowania do potrzeb i możliwości ucznia podczas egzaminu ósmoklasisty szkoła ma zapewnić obecność tłumacza przysięgłego. Wymogi tłumacza spełniać więc będzie każda osoba dobrze posługująca się zarówno językiem polskim, jak i ukraińskim.

Nie ma przepisów prawa regulujących kwestie wykonywania zawodu tłumacza – z wyjątkiem tłumaczy przysięgłych. Skoro jednak nie ma tu wymogu zapewnienia obecności tłumacza przysięgłego, to może być to każda osoba, która posługuje się tymi językami, tj. polskim i ukraińskim.

Porady, jak przygotować uczniów do egzaminu:

Warto kilka razy przećwiczyć zasady na egzaminach, odegrać scenkę. Egzaminy są stresujące dla uczniów, więc przećwiczenie może go obniżyć.
Przypomnieć, że warto mieć zapasowe długopisy z czarnym tuszem, a na egzamin z matematyki można zabrać tylko linijkę, nie wolno korzystać z ołówka.
W przypadku uczniów z Ukrainy trzeba przećwiczyć korzystanie ze słownika, dobrze byłoby, jeżeli uczeń przynajmniej kilka miesięcy korzystał ze słownika, żeby używać go sprawnie.
Dzieci z Ukrainy w zeszłym roku już zdawały egzamin ósmoklasisty, więc na stronie CKE są egzaminy z zeszłego roku.
Warto pamiętać, że uczniowie z Ukrainy mają przedłużony czas, więc nie przysługuje im dodatkowe 10 min. na sprawdzenie.

Źródło: