Wymagania wobec szkół - projekt rozporządzenia

Nadzór pedagogiczny powinien dawać rzetelną informację nie tylko o zgodności działań szkół i placówek z przepisami prawa, lecz także o jakości ich pracy. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadziła obowiązek sprecyzowania w drodze rozporządzenia wymagań wobec szkół i placówek, a dotyczących jakości ich pracy.  Wymagania te dotyczą:

1. efektów w zakresie kształcenia, wychowania i opieki oraz realizacji celów i zadań statutowych;
2. organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki;
3. tworzenia warunków do rozwoju i aktywności uczniów;
4. współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym;
5. zarządzania szkołą
   (art. 21 ustawy o systemie oświaty w brzmieniu od 1 września 2015 r.).

W ustawie została przewidziana dwustopniowa skala spełniania wymagań - tj. na poziomie podstawowym i wysokim.

Spełnianie wymagań na poziomie podstawowym - tj. świadczącym o prawidłowym przebiegu procesów kształcenia, wychowania i opieki, umożliwieniu każdemu uczniowi rozwoju na miarę jego indywidualnych możliwości, podejmowaniu przez szkołę lub placówkę działań podnoszących jakość jej pracy, angażowaniu uczniów, rodziców i nauczycieli w działania szkoły lub placówki, a także współpracy ze środowiskiem lokalny.

Spełnianie wymagań na poziomie wysokim - tj. świadczącym o wysokiej skuteczności działań, wyrażanej w szczególności efektami kształcenia i wychowania, pozytywnymi opiniami uczniów, rodziców i nauczycieli dotyczącymi adekwatności procedur kształcenia i wychowania do potrzeb i możliwości uczniów oraz doskonaleniem jakości pracy szkoły lub placówki prowadzącym do ich rozwoju i uspołecznienia poprzez angażowanie społeczności szkolnej i środowiska lokalnego.

Jak wynika z uzasadnienia projektu rozporządzenia, określone w projekcie rozporządzenia wymagania stanowią o pożądanym sposobie realizacji zadań przez szkoły wskazując ich - uznane za kluczowe - cele i zadania. Wymagania nie obejmują wszystkich możliwych zagadnień związanych z obowiązkami szkoły wobec uczniów i rodziców, ale wskazują zadania strategiczne i priorytetowe, wybrane w taki sposób, aby pomagały planować i organizować pracę szkoły. Wymagania zostały sformułowane w sposób ogólny, pozwalający na wytyczenie kierunków działania i jednocześnie umożliwiający zespołom szkolnym prowadzenie działalności zgodnie z lokalnymi potrzebami i właściwościami.

Warto zauważyć, że dotychczas wymagania wobec szkół były określone w załączniku do rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego. Nadając im teraz rangę osobnego rozporządzenia podkreślono, że wymagania zostały ustanowione dla szkół i placówek, a nadzór pedagogiczny wyłącznie okresowo bada ich spełnianie. Wymagania wobec szkół są - obok podstawy programowej - drugim ważnym dokumentem programowym szkoły, wyznaczającym kierunku jej rozwoju.

Zaproponowane w projekcie rozporządzenia brzmienie wymagań i ich charakterystyk stanowi kontynuację funkcjonujących obecnie rozwiązań w tym zakresie. Nie zmieni się zatem istota dotychczas obowiązujących wymagań, zarówno co do liczby, jak i ich brzmienia. Jedynie niektóre z nich zostały nieco rozszerzone i doprecyzowane.

Źródło:

• Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (projekt z 2 kwietnia 2015 r., wersja skierowana do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych).