Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 22 ust. 1 pkt 1 UoSO, upoważniający Ministra Edukacji Narodowej do określenia zasad rekrutacji do szkół i przedszkoli, jest niezgodny z Konstytucją i przestanie obowiązywać z upływem 12 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

RPO: Zbyt duża swoboda MEN w określaniu zasad rekrutacji

Jak pisaliśmy w artykule „Rekrutacja do przedszkoli na wokandzie TK” , Rzecznik Praw Obywatelskich złożył wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją art. 22 ust. 1 pkt 1 UoSO. Zaskarżony przepis upoważnia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do uregulowania w drodze rozporządzenia warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół i przedszkoli oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych, nie wskazuje jednak żadnych wytycznych co do treści tych rozwiązań.

W szczególności, w ustawie o systemie oświaty brakuje katalogu cech kandydatów do placówek edukacyjnych oraz ich hierarchii, a także procedur odwoławczych od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do wybranej szkoły lub przedszkola, co powoduje samoistność regulacji wprowadzanej w rozporządzeniu.

O konstytucyjnym prawie do edukacji nie może przesądzać rozporządzenie

To na poziomie rozporządzenia przesądzono na przykład, że w odniesieniu do szkół podstawowych i gimnazjum podstawowym kryterium naboru jest - odpowiednio - zamieszkiwanie w obwodzie danej szkoły lub ukończenie obwodowej szkoły podstawowej, podczas gdy podobna "rejonizacja" nie obejmuje już szkół ponadgimnazjalnych. Także dopiero w rozporządzeniu zagwarantowano preferencyjne traktowanie kandydatów o szczególnie trudnej sytuacji osobistej lub rodzinnej albo nadzwyczajnych zdolnościach czy osiągnięciach, przy czym uwzględnienie lub pominięcie poszczególnych cech uzasadniających przyjęcie danego dziecka do szkoły lub przedszkola poza kolejnością zostało pozostawione autorowi rozporządzenia. Materia ta (a przynajmniej jej ogólne założenia), zadaniem TK, zdecydowanie wymaga regulacji ustawowej. Dotyczy to zwłaszcza preferencji dla niektórych kandydatów (powodują one bowiem ograniczenia korzystania z konstytucyjnego prawa do edukacji przez pozostałe, nieuprzywilejowane osoby), zasad przetwarzania danych o osobach ubiegających się o przyjęcie do poszczególnych placówek i ich rodzinach oraz modelu procedury odwoławczej (w tym kontroli sądowej) od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do wybranej szkoły lub przedszkola.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega publikacji w Dzienniku Ustaw. Niekonstytucyjny przepis utraci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia publikacji wyroku.