2 października 2012 r., Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek NSZZ „Solidarność” o stwierdzenie, że obowiązujący od 1 stycznia 2011 r. przepis Kodeksu pracy, który obniża czas pracy tylko niektórych pracowników w przypadku wystąpienia święta w inny dzień niż niedziela, jest niezgodny z Konstytucją.

Przyszło Trzech Króli, lecz odszedł dzień wolny za święto

Od 1 stycznia 2011 r., Święto Trzech Króli (6 stycznia) jest dniem wolnym od pracy. Równocześnie z tą zmianą, zmienił się Kodeks pracy. Wprowadzono wyjątek od zasady oddawania dnia wolnego za święto wypadające w innym dzień niż niedziela - święto przypadające w dniu wolnym od pracy zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy, nie obniża wymiaru czasu pracy (art. 130 § 2¹ kp).

W praktyce - nowe zasady bezpodstawnie różnicują sytuację pracowników

Wprowadzona zmiana do Kodeksu pracy spowodowała, że sytuacja prawna pracowników będzie się różnić w zależności od tego, czy zgodnie z rozkładem czasu pracy w dniu, w którym wypada święto, mieli pracować czy nie. W sytuacji, gdy wszyscy pracownicy zatrudnieni u danego pracodawcy pracują od poniedziałku do piątku, nie dojdzie do naruszenia zasady równości w zatrudnieniu. Gdy jednak pracownicy danego zakładu, bądź pewna grupa pracowników ma zmienny rozkład czasu pracy, może okazać się, że czas pracy pracowników zajmujących nawet takie samo stanowisko, będzie się różnił - w zależności od tego, jak pracodawca ułożył grafik.

„Zdaniem Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” art. 130 § 2¹kp w sposób nieuzasadniony różnicuje sytuację prawną pracowników zatrudnionych u tego samego pracodawcy, często na tym samym stanowisku pracy, w granicach tych samych ustawowych maksymalnych norm czasu pracy oraz w ramach tego samego czasu pracy, ale objętych różnymi harmonogramami czasu pracy.”

Naruszenie zasady równości i prawa do dni wolnych od pracy

Obecna regulacja może w konsekwencji naruszać zasadę równego traktowania w prawie i wobec prawa tj. art. 32 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji, a także prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy (art. 66 ust. 2 Konstytucji).

Prokurator generalny popiera wniosek „Solidarności”

Prokurator generalny w swoim stanowisku uznał, że zarzuty przedstawione we wniosku do Trybunały zasługują na uwzględnienie (stanowisko z 29 listopada 2011 r., PG VIII TK 75/11).

Sejm broni swojego przepisu

Stanowisko Sejmu jest odmienne w tej sprawie. Marszałek Sejmu wniósł o uznanie, że ww. przepisy są zgodne z Konstytucją. „Ustawodawca świadomie zmienił zasady określania wymiaru czasu pracy, w wypadku gdy święto przypada na dzień wolny od pracy wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy. Jego celem było wprowadzenie nowego święta przy jednoczesnym utrzymaniu liczby dni roboczych na dotychczasowym poziomie”. Z analizy prac legislacyjnych nad ustawą zmieniającą Kodeks pracy wynika, że problem niekonstytucyjności regulacji był brany pod uwagę, jednakże ostateczne brzmienie nowych przepisów zostało zaopiniowane, jako zgodne z Konstytucją (Pismo Marszałka Sejmu Ewy Kopacz z 12 stycznia 2012 r. , BAS-WPTK-1937/11).

2 października 2012 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnie, czy przepisy te są zgodne z Konstytucją czy nie (sygn. akt K 27/11).

Anna Trochimiuk