Planowana zmiana przepisów - podstawą naliczenia dotacji będą wydatki bieżące, które ponosi gmina ze swych własnych środków, a nie opłat wnoszonych przez rodziców dzieci, w związku z korzystaniem z edukacji, wychowania i opieki oraz wyżywienia w publicznych przedszkolach prowadzonych przez samorząd. Obecne regulacje powodują często nieuzasadnione zwiększanie obciążeń budżetu gminy dotacjami dla przedszkoli niepublicznych.

Obowiązujące przepisy - dotacje dla przedszkoli niepublicznych w wysokości 40% lub 75% wydatków

Zgodnie z obowiązującym prawem, dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każde dziecko w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących, ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jedno dziecko. Podobnie jest w przypadku niepublicznego punktu przedszkolnego lub zespołu wychowania przedszkolnego z tym, że dotacja przysługuje na każde dziecko w wysokości nie niższej niż 40%. Jednocześnie organy prowadzące niepubliczne przedszkola mogą pozyskiwać środki finansowe z dodatkowych źródeł (mogą to być np. opłaty wnoszone przez rodziców dzieci w formie czesnego, opłaty za przygotowywanie posiłków, czy wpłaty sponsorów). Wysokość tych opłat nie jest ograniczana żadnym przepisem ustawowym.

Aktualne zasady liczenia dotacji powodują jej sztuczne zwiększanie

Zgodnie z przepisami, podstawę do naliczenia dotacji dla niepublicznego przedszkola stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone w przedszkolu publicznym w przeliczeniu na jedno dziecko. Wydatki te pokrywane są z dochodów własnych gminy oraz z opłat wnoszonych przez rodziców - za korzystanie przez ich dzieci z nauczania, wychowania i opieki w czasie wykraczającym poza jego bezpłatny wymiar (ustalony przez władze samorządowe), za wyżywienie i ewentualnie za inne zajęcia. Prowadzi to do sytuacji sztucznego zwiększania wydatków bieżących, stanowiących podstawę do wyliczenia wysokości dotacji.

Większe wydatki w placówce publicznej = większe dotacje w placówce niepublicznej

Rodzice, którzy posyłają dziecko do przedszkola publicznego i dokonują opłat za pobierane świadczenia, pośrednio przyczyniają się więc do zwiększenia wysokości dotacji na dzieci w placówkach niepublicznych. Przykładowo: opłaty za wyżywienie dziecka (w przedszkolu publicznym jest to koszt tzw. wsadu do kotła, czyli produktów zakupionych w celu przygotowania posiłków) podnoszą wysokość dotacji dla przedszkola niepublicznego. A przecież rodzice w przedszkolu niepublicznym również ponoszą dodatkowe opłaty związane z żywieniem ich dzieci. W tej sytuacji dwukrotnie - raz z kieszeni rodziców, drugi zaś z dotacji samorządowej - finansowane jest to samo zadanie: zapewnienie posiłków dziecku w przedszkolu niepublicznym.

Podobnie jest w przypadku dodatkowych opłat pobieranych od rodziców w przedszkolu publicznym za zajęcia, w których korzysta ich dziecko w czasie wykraczającym poza bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę. Opłaty te również wpływają na wzrost wysokości dotacji dla przedszkola niepublicznego. Tymczasem za korzystanie przez dziecko z zajęć w przedszkolu niepublicznym również płacą jego rodzice, w postaci tzw. czesnego. Tu również to samo zadanie jest finansowane dwukrotnie.

Opisane sytuacje oraz płynące z różnych środowisk postulaty i uwagi krytyczne, przyczyniły się do przygotowania propozycji zmiany dotyczącej sposobu określania podstawy naliczania dotacji.

Źródło informacji:

Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl).