Tatuaże, kolczyki, oryginalna fryzura u nauczyciela – jak je oceniać? Wszystko zależy tu od okoliczności konkretnego przypadku. Sprawdź jak oceniać wizerunek nauczyciela w kontekście godności zawodu.

Wizerunek nauczyciela w sferze jego prywatności

Kwestie wizerunku, a więc zarówno wyglądu zewnętrznego danej osoby jak i noszonego stroju należą do sfery jej prywatności, jest to kwestia wolności i prawa do wyrażania samego siebie. Ze względu na to, że jest to właśnie sfera wolności człowieka, niewiele przepisów prawa wprost ingeruje w tę sferę, narzucając jakieś wymogi czy ograniczenia. Tak rozumiany wizerunek jest to też przede wszystkim zagadnienie kulturowe. To jak wyglądamy i jak się ubieramy wynika bowiem z norm społecznych, obyczajowych.

Normy wizerunku nauczyciela ulegają zmianie

Normy te nie są niezmienne. Z pewnością każdy z nas może dostrzec, że to jak ludzie wyglądają dziś, jak się ubierają odbiega od tego, co było normą w przeszłości. Z pewnością wpływ na to ma także moda, procesy społeczne a nawet realia gospodarcze (w przypadku tych ostatnich trzeba zauważyć, że współcześnie każdy z nas ma większe możliwości indywidualizacji własnego wyglądu ze względu choćby na różnorodność dostępnych ubrań niż w czasach gospodarki centralnie planowanej okresu PRL).

Przykład Tatuaże są dziś popularne w różnych kręgach społecznych, mają je osoby w różnym wieku, różnych profesji, podczas gdy 30 lat temu i dawniej kojarzyły się przede wszystkim ze światem przestępczym. Także kolczyki kiedyś były w zasadzie wyłącznie elementem biżuterii damskiej, dziś noszone są także przez mężczyzn.

Godność zawodu czasami może ucierpieć

Karta Nauczyciela nie odnosi się wprost do wizerunku nauczyciela. Jedynie pośrednio można próbować wyprowadzać pewne normy dotyczące tej sfery z art. 75 ust. 1 Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6.

Skoro nauczycielowi nie wolno uchybiać godności zawodu, to nie może tego robić także poprzez swój wizerunek, a więc wygląd zewnętrzny i strój.

W jakich nauczyciel uchybia swoim wizerunkiem godności zawodu? Jakie są granice naszej akceptacji dla odmienności, chęci wyróżniania się? Trudno to stwierdzić, bowiem wszystko zależy od okoliczności indywidualnego przypadku.

Przykład
W ocenie autora noszenie kolczyków, posiadanie długiej brody, wykręconych wąsów, tatuaży wycięcia włosów, tudzież ogolona głowa nie uchybiają godności zawodu nauczyciela. Wymienione atrybuty wyglądu nauczyciela nie utrudniają mu żaden sposób wypełniania obowiązków zawodowych, w tym szczególnie związanych z kształceniem i wychowywaniem młodzieży w:

umiłowaniu Ojczyzny,
poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka

czy też z dbaniem o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Warto rozmawiać

Czasami jednak wygląd nauczyciela, choć nie uchybia godności zawodu, to jednak wzbudza kontrowersje np. u rodziców. W takiej sytuacji warto jest przeprowadzić z nauczycielem rozmowę na temat jego wizerunku. Rozmowa powinna dotyczyć norm panujących w tym konkretnym środowisku – społeczności szkolnej, jednakże w taki sposób, by ten konkretny nauczyciel nie poczuł się, że jest napiętnowany, że jest to jakiś objaw dyskryminacji jego osoby z uwagi na „inność” wizerunku względem tego, co prezentuje reszta nauczycieli. Być może poznanie poglądu tego nauczyciela, motywów takiego a nie innego sposobu wyrażania samego siebie ułatwi akceptację tego albo wpłynie na nauczyciela.

Formułowanie zastrzeżeń do wizerunku nauczyciela możliwe jest wyłącznie, gdy ten wizerunek stanowi uchybienie godności zawodu.