Rusza "Cyfrowa szkoła"!

Rząd zdecydował, że pilotażowo będzie realizowany program, którego głównym celem jest rozwijanie kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w edukacji. Chodzi o wspieranie modelu nauczania zapewniającego rozwijanie kreatywności, umiejętności współpracy i krytycznego myślenia uczniów, a także pozwalającego im na sprawne wyszukiwanie oraz twórcze wykorzystywanie dostępnych źródeł wiedzy.

Program opiera się na założeniu, że jednym z zasadniczych zadań współczesnej szkoły jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym, co oznacza, że powinni oni w szkole nabyć umiejętności posługiwania się TIK w procesie uczenia. Zadanie to ma być realizowane przez nauczycieli, którzy potrafią świadomie i umiejętnie wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne w edukacji.

Pilotaż będzie realizowany od kwietnia 2012 r. do końca sierpnia 2013 r. Weźmie w nim udział ok. 380 szkół. W ramach ewaluacji programu Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie będzie badał m.in. wpływ TIK na jakość i efekty kształcenia, a zwłaszcza podnoszenie podstawowych kompetencji uczniów (pisania, czytania, liczenia) oraz umiejętności społecznych i twórczych. Chodzi także o monitorowanie celu, jakim jest powiększenie bazy dydaktycznej szkół o nowoczesny sprzęt informatyczny.

Przedsięwzięcie „Cyfrowa szkoła" ma być realizowane w czterech obszarach:

1. „e-szkoła":

• wyposażenie (doposażenie) szkół podstawowych, prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia w nowoczesne pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji programów nauczania z wykorzystaniem TIK.

1. „e-uczeń":

• zapewnienie uczniom w klasach IV-VI szkół podstawowych, prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia dostępu do nowoczesnych pomocy dydaktycznych, w szczególności mobilnego sprzętu komputerowego.

1. „e-nauczyciel":

• przygotowanie nauczycieli do nauczania, komunikowania się z uczniami i rodzicami oraz prowadzenia dokumentacji szkolnej z wykorzystaniem TIK;
• przeszkolenie 40 „e-trenerów" i 1200 „e-moderatorów", którzy będą wspierać szkoły w realizacji zadań z zakresu stosowania TIK w praktyce szkolnej;
• organizacja sieci współpracy i szkolenia dla ok. 19 tys. szkolnych „e-koordynatorów", których zadaniem będzie szkolenie oraz wspieranie nauczycieli wnabywaniu idoskonaleniu umiejętności w pracy z wykorzystaniem TIK;

1. „e-zasoby edukacyjne (w tym e-podręczniki)":

• rozbudowa multimedialnych cyfrowych zasobów edukacyjnych na portalu „Scholaris" (znajdują się na nim materiały edukacyjne przeznaczone do prowadzenia zajęć lekcyjnych) oraz udostępnianie narzędzi, rozszerzających warsztat pracy nauczycieli, umożliwiających opracowywanie lekcji z wykorzystaniem TIK;
• przygotowanie nieodpłatnych e-podręczników, które będą dostępne na otwartym publicznym portalu edukacyjnym dla uczniów.

Założono, że szkoły uczestniczące w programie będą mogły wybrać do przetestowania jeden z dwóch wariantów, dotyczących wykorzystania przenośnych komputerów:

• uczeń z mobilnego komputera korzysta wyłącznie w szkole - na lekcjach i w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych;
• uczeń z mobilnego komputera korzysta w szkole, ale ma także możliwość wypożyczenia go do domu (dotyczy uczniów klas IV).

Na poziomie:

• kraju program będzie koordynowany przez ministra edukacji narodowej we współpracy z ministrem administracji i cyfryzacji,
• wojewódzkim - przez wojewodów.

Całkowity koszt programu to 61 mln zł. W 2012 r. na jego realizację przewidziano w budżecie państwa rezerwę celową w wysokości 50 mln zł (w tym 44 mln zł na zakup pomocy dydaktycznych). Wkład własny organów prowadzących oszacowano na  co najmniej 11 mln zł.

Na e-zasoby edukacyjne, w tym e-podręczniki w latach 2012-2015 zaplanowano do wydania 45,5 mln zł ze środków unijnych (Europejskiego Funduszu Społecznego). Na realizację zadań w obszarze e-nauczyciel przewiduje się przeznaczyć 20 mln zł środków unijnych (Europejski Fundusz Społeczny).

Kwalifikacji szkół do udziału w programie będzie dokonywał wojewoda spośród placówek, których organy prowadzące (samorząd terytorialny) wystąpiły z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego na zakup pomocy dydaktycznych i innego sprzętu niezbędnego do realizacji programów nauczania z wykorzystaniem TIK.

Wsparcie finansowe zostanie udzielone organom prowadzącym szkoły - jednostkom samorządu terytorialnego - w formie dotacji celowej z budżetu państwa. Za te pieniądze będą mogły kupić m.in: przenośne komputery dla uczniów i nauczycieli, drukarki, skanery, tablice interaktywne, projektory multimedialne.

Aby otrzymać dotację celową na zakup sprzętu, organy prowadzące będą musiały dysponować wkładem własnym na poziomie co najmniej 20 proc. wartości zadania objętego dofinansowaniem z budżetu.

Wysokość dotacji celowej przeznaczonej na zakup pomocy dydaktycznych będzie zależeć od wielkości szkoły:

• szkoły małe (do 100 uczniów) - mogą otrzymać do 90 tys. zł.;
• szkoły średnie (do 300 uczniów) - mogą dostać do 140 tys. zł;
• szkoły duże (powyżej 300 uczniów) - mogą liczyć na kwotę do 200 tys. zł.

Zgodnie z programem, organy prowadzące, którym udzielono wsparcia, będą musiały zadbać o to, aby szkoły zrealizowały określone zadania związane ze stosowaniem TIK w nauczaniu, w tym powołanie szkolnego e-koordynatora i udział nauczycieli w szkoleniach z zakresu stosowania TIK w nauczaniu w ramach międzyszkolnych sieci współpracy oraz prowadzenia zajęć z wykorzystaniem TIK.

Ten program powinien zapoczątkować zasadniczą zmianę w podejściu do procesu nauczania w polskiej szkole, w którym w coraz większym stopniu powinny być wykorzystywane techniki informatyczne.

Tymczasem w ogłoszonych przez OECD wynikach programu PISA 2009 (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) polscy uczniowie wypadli bardzo słabo pod względem kompetencji cyfrowych. Z badań przeprowadzonych w 2009 r. wynika, że co czwarty 15-latek w naszym kraju ma trudności z wyszukiwaniem potrzebnych informacji w Internecie (nie osiąga podstawowego poziomu 2. w teście PISA), a jedynie 3 proc. uczniów wykazuje się wysokim poziomem umiejętności cyfrowych, w szczególności wyszukiwaniem i czytaniem informacji on-line (osiąga najwyższy poziom 5. w teście PISA)

Źródło informacji:

• Strona internetowa MEN (śródtytuły opracowane przez redakcję Portalu Oświatowego).