3 października 2023 r. jest dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Ma ono na celu dostosowanie do nowych standardów kształcenia nauczycieli. Założeniem stał się 5-letni cykl kształcenia w zawodzie nauczyciela – w ramach jednolitych studiów magisterskich lub łącznie studiów I i II stopnia. Od tej reguły przewidziano jednak liczne wyjątki m.in. dla nauczycieli, którzy odbywali studia według starych standardów kształcenia. W pierwszej części artykułu analizujemy kwalifikacje nauczyciela w przedszkolu, szkole podstawowej i ponadpodstawowej – z uwzględnieniem starych i nowych standardów kształcenia.

5-letni cykl kształcenia nauczycieli

Nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli jest konsekwencją zmian w standardach kształcenia. Podstawowym założeniem jest tu kształcenie nauczycieli na studiach w ramach 5-letniego cyklu:

jednolitych studiów magisterskich,
łącznie studiów I i II stopnia (realizowanych w tym samym zakresie co studia magisterskie).

Jednolite studia magisterskie są wymagane także w przypadku nauczycieli przedszkoli i klas I-III szkół podstawowych.

Nowe a stare standardy kształcenia w zawodzie nauczyciela

Dla zrozumienia nowych przepisów konieczne jest wyjaśnienie podziału na nowe i stare standardy kształcenia w zawodzie nauczyciela. Kluczowa jest tu kwestia, według jakich standardów nauczyciel odbywał studia (czyli kiedy je rozpoczął). Od tego bowiem zależy, czy podlega on nowemu rozporządzeniu w sprawie standardu kształcenia w zawodzie nauczyciela, czy też wcześniejszym przepisom.

Nowe standardy kształcenia

Stare standardy kształcenia

standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela obowiązujące na mocy rozporządzenia Ministra Nauki z Szkolnictw Wyższego z dnia 5 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (obowiązujące od 3 sierpnia 2019 r.)

standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania nauczyciela obowiązujące na mocy:

rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (obowiązujące od 21 lutego 2012 r. do 2 sierpnia 2019 r.)
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (obowiązujące od 1 października 2004 r. do 30 września 2011 r.),
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (obowiązujące od 30 września 2003 r. do 30 września 2004 r.)

Innymi słowy, nowe wymagania kwalifikacyjne przewidziane w rozporządzeniu dotyczą osób, które rozpoczęły studia po 3 sierpnia 2019 r. Natomiast, dla osób, które rozpoczęły kształcenie w zawodzie nauczyciela przed 3 sierpnia 2019 r., w rozporządzeniu zachowano dotychczasowe wymogi kwalifikacyjne.

W artykule przeczytasz m.in. o:

definicji przygotowania pedagogicznego (jak sprawdzić, czy nauczyciel legitymuje się przygotowaniem pedagogicznym)
wymaganiach kwalifikacyjnych w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych według nowych i starych standardów kształcenia,
specyficznych rozwiązaniach dla przedszkoli i klas I-III szkół podstawowych,
kwalifikacjach nauczycieli języków obcych.