nauczyciel bez kwalifikacji
3 podstawy prawne zatrudnienia nauczyciela bez kwalifikacji
Nie zawsze dyrektorowi szkoły udaje się znaleźć nauczyciela, który spełnia wszystkie wymagania kwalifikacje. Karta Nauczyciela oraz ustawa Prawo oświatowe przewidują 3 rozwiązania, by zatrudnić nauczyciela bez kwalifikacji. Sprawdź, jakie.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- na jakiej podstawie prawnej zatrudnić nauczyciela bez przygotowania pedagogicznego,
- kiedy nie można zatrudnić nauczyciela na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela,
- w jakim przypadku nauczyciel bez pełnych kwalifikacji odbywa przygotowanie do zawodu.
Świadczenie na start dla nauczycieli początkujących – komu wypłacić
Świadczenie na start to jednorazowy dodatek w wysokości 1.000 zł dla nauczycieli początkujących, jednakże nie dla wszystkich. Sprawdź, kto ma prawo do świadczenia na start.
Świadczenie na start – nie w każdej szkole
Prawo do świadczenia na start określone jest w art. 53a Karty Nauczyciela. Przepis ten ma zastosowanie tylko w placówkach, do których Kartę Nauczyciela stosuje się w pełni tj. wymienionych w art. 1 ust. 1 Karty Nauczyciela. Dodatek na start wypłacają zatem jedynie szkoły, przedszkola i placówki prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej. Nauczyciele realizujący awans zawodowy w innych szkołach i placówkach tj.:
- publicznych niesamorządowych,
- niepublicznych
nie otrzymają takiego świadczenia. W szkołach tych Kartę Nauczyciela stosuje się bowiem w bardzo ograniczonym zakresie wynikającym z art. 91b ust. 2 Karty Nauczyciela. Nie ma w tym zakresie art. 53a Karty Nauczyciela regulującego świadczenie na start.
Świadczenie na start – nie dla każdego nauczyciela początkującego
Świadczenie na start przysługuje nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu. Takie przygotowanie odbywa nauczyciel początkujący czyli bez stopnia awansu zawodowego, który:
- jest zatrudniony w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć,
- zajmuje stanowisko zgodnie z kwalifikacjami lub jest zatrudniony na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela (art. 9a ust. 2 Karty Nauczyciela).
Przygotowanie do zawodu odbywa również nauczyciel zatrudniony w więcej niż jednej szkole w wymiarze poniżej 1/2, pod warunkiem, że łączny wymiar zajęć tego nauczyciela to minimum połowa. W takim przypadku organ sprawujący nadzór pedagogiczny wyznacza dyrektora szkoły, który wykonuje czynności związane z odbywaniem przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela, w tym powołuje mentora, dokonuje oceny pracy nauczyciela oraz wskazuje nauczycielowi właściwy organ do złożenia wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego. Świadczenie na start wypłaci jednak wówczas szkoła wskazana przez nauczyciela, jako podstawowe miejsce zatrudnienia (zob. niżej).
Pobierz wzór informacji o rozpoczęciu przygotowania do zawodu>>
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- komu wypłacić świadczenie na start,
- w jakim terminie wypłacić dodatek na start,
- czy świadczenie na start można wypłacić w trakcie roku szkolnego,
- które placówki wypłacają świadczenie na start,
- czy po przejściu z placówki niepublicznej do samorządowej nauczycielowi wypłaca się dodatek na start,
- czy nauczyciel składa wniosek o świadczenie na start.
Staż na stopień nauczyciela mianowanego wg starej ścieżki awansu zawodowego
Do 31 sierpnia 2027 r. nauczyciele kontraktowi mogą ubiegać się o stopień nauczyciela mianowanego wg tzw. starej ścieżki awansu zawodowego tj. przepisów obowiązujących do 31 sierpnia 2022 r. Oznacza to realizację stażu, który rozpoczyna się na wniosek nauczyciela. Sprawdź, kiedy i w jakim wymiarze nauczyciel kontraktowy realizuje staż na stopień nauczyciela mianowanego. Poznaj 3 warunki rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz obowiązki dyrektora związane z prowadzeniem starej ścieżki awansu zawodowego.
Stara ścieżka awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego
Od 1 września 2022 r. nauczyciele, aby uzyskać stopień nauczyciela mianowanego, odbywają przygotowanie do zawodu. Nie dotyczy to jednak nauczycieli, którzy do 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela mianowanego. Ci nauczyciele stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych tj. Karty Nauczyciela w brzmieniu do 31.08.2022 r. (tj. ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1762, z 2022 r., poz. 935, poz. 1116, poz. 1700) oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 2200) (art. 10 ust. 1 ustawy z 5 sierpnia 2022 r.). Co to oznacza w praktyce?
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- do kiedy można złożyć wniosek o rozpoczęcie stażu w roku szkolnym 2024/2025
- jaki jest aktualny wymiar stażu na stopień nauczyciela mianowanego,
- jakie warunki trzeba spełnić, żeby rozpocząć staż na mianowanego,
- czy nauczyciel kontraktowy opracowuje plan rozwoju zawodowego,
- czy nauczycielowi odbywającemu staż należy wyznaczyć opiekuna stażu czy mentora,
- do kiedy można rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego wg starej ścieżki awansu zawodowego,
- jak wygląda awans zawodowy nauczycieli, którzy nie zdążą uzyskać stopnia nauczyciela mianowanego wg starej ścieżki awansu.
Uzyskanie kwalifikacji przez nauczyciela zatrudnionego za zgodą kuratora oświaty
Nauczyciel, który nie posiada wymaganych kwalifikacji do zajmowania danego stanowiska może być zatrudniony w szkole za zgodą kuratora oświaty. Zatrudnienie możliwe jest na podstawie Karty Nauczyciela, a w przypadku osób niebędących nauczycielami na podstawie art. 15 Prawa oświatowego. Sprawdź, co należy zrobić z umową o pracę nauczyciela, który uzyska wymagane kwalifikacje w trakcie zatrudnienia.
Trzy możliwości zatrudnienia nauczyciela bez kwalifikacji
Stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która:
- posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje;
- przestrzega podstawowych zasad moralnych;
- spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu
(art. 9 ust. 1 Karty Nauczyciela).
Jednym z podstawowych warunków zatrudnienia na stanowisku nauczyciela jest zatem posiadane wymaganych kwalifikacji. Jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela z kwalifikacjami, Karta Nauczyciela oraz ustawa – Prawo oświatowe, dopuszczają możliwość, by zajęcia z uczniami prowadzili nauczyciele bez kwalifikacji. W tej sytuacji są trzy możliwości:
1) Zatrudnienie nowego nauczyciela bez kwalifikacji na podstawie art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela
Umowę o pracę w tym przypadku można zawrzeć wyłącznie na czas określony i nie jest ona wliczana do limitu umów o pracę w szkole. Zatrudnienie nauczyciela wymaga zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny. W ramach tego stosunku pracy nauczyciel nie może realizować awansu zawodowego, a do celów płacowych traktowany jest jak nauczyciel początkujący.
2) Zatrudnienie pracownika na podstawie art. 15 Prawa oświatowego
Osoba zatrudniona na podstawie art. 15 Prawa oświatowego nie jest nauczycielem, jednakże prowadzi zajęcia z uczniami. Zatrudnienie także wymaga zgody kuratorium oświaty lub organu prowadzącego. Umowę o pracę zawiera się na podstawie Kodeksu pracy.
3) Zawarcie dodatkowej umowy o pracę na podstawie art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela
Przydzielenie godzin bez kwalifikacji nauczycielowi już zatrudnionemu w szkole, możliwe jest wyłącznie na podstawie odrębnej umowy o pracę (nauczyciel ma wówczas dwie umowy w jednej szkole). Umowa zawierana jest analogicznie jak w pkt 1.
Z dalszej części artykułu dowiesz się, jak postąpić, gdy nauczyciel uzyska kwalifikacje w czasie trwania umowy z art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela lub zatrudnienia na podstawie art. 15 Prawa oświatowego.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- na jakiej podstawie prawnej zatrudnia się nauczycieli bez kwalifikacji,
- co zrobić, gdy nauczyciel uzyska kwalifikacje w czasie trwania umowy o pracę zawartej za zgodą kuratora na podstawie Karty Nauczyciela,
- jak postąpić, gdy pracownik z art. 15 Prawa oświatowego uzyska wymagane kwalifikacje w czasie trwania zatrudnienia,
- jak przydzielić godziny nauczycielowi, który uzyskał kwalifikacje będąc zatrudnionym na dwie umowy o pracę w szkole.
