Rozliczanie dochodów zagranicznych w jednoosobowej działalności gospodarczej

Rezydencja podatkowa to pojęcie, które określa, w którym kraju dana osoba podlega tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, że kraj ten ma prawo opodatkować wszystkie dochody tej osoby, niezależnie od tego, gdzie na świecie zostały one uzyskane.

Aby zostać uznanym za rezydenta podatkowego Polski, musisz spełniać poniższe warunki:

1. Przebywanie na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym:

   1. Co to oznacza? Jeśli w ciągu roku kalendarzowego (od 1 stycznia do 31 grudnia) spędzasz w Polsce łącznie więcej niż 183 dni, to automatycznie jesteś uznawany za polskiego rezydenta podatkowego.

   2. Jak liczyć dni pobytu? Liczy się suma wszystkich dni spędzonych w Polsce w ciągu roku, nawet jeśli są to krótkie pobyty przerywane wyjazdami za granicę.

1. Posiadanie w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodka interesów życiowych):

   1. Co to oznacza? Centrum interesów osobistych występuje wtedy, gdy:

      1. Rodzina: Jeśli Twoja najbliższa rodzina (małżonek, dzieci) mieszka w Polsce.

      2. Mieszkanie: Posiadasz dom lub mieszkanie w Polsce, które jest Twoim stałym miejscem zamieszkania.

      3. Relacje społeczne: Utrzymujesz silne więzi z polskim środowiskiem, np. poprzez działalność w organizacjach społecznych czy kulturalnych.

   2. A centrum interesów gospodarczych występuje wtedy, gdy:

      1. Praca: Posiadasz stałe miejsce pracy w Polsce lub prowadzisz tu działalność gospodarczą.

      2. Aktywa: Masz znaczące inwestycje lub majątek w Polsce, takie jak nieruchomości, konta bankowe czy udziały w spółkach.

      3. Działalność ekonomiczna: Twoje główne źródła dochodu pochodzą z Polski.

Bycie rezydentem podatkowym Polski ma istotne konsekwencje dla Twoich obowiązków podatkowych:

1. Nieograniczony obowiązek podatkowy:

   1. Co to oznacza? Jako polski rezydent podatkowy jesteś zobowiązany do rozliczania w Polsce wszystkich swoich dochodów, niezależnie od tego, czy zostały one uzyskane w kraju, czy za granicą.

   2. Przykład: Jeśli pracujesz zdalnie dla zagranicznej firmy lub masz dochody z wynajmu nieruchomości za granicą, musisz je uwzględnić w polskim zeznaniu podatkowym.

2. Obowiązki formalne:

   1. Składanie zeznań podatkowych: Musisz co roku składać w Polsce odpowiednie deklaracje podatkowe (np. PIT-36 lub PIT-36/ZG).

   2. Dokumentacja: Jesteś zobowiązany do prowadzenia rzetelnej ewidencji swoich dochodów i kosztów, w tym związanych z działalnością za granicą.

Jan jest programistą, który przez większość roku pracuje zdalnie z Polski dla firmy z USA. Choć jego dochody pochodzą z zagranicy, Jan:

- Przebywa w Polsce ponad 183 dni w roku.

- Ma tu mieszkanie i rodzinę.

W związku z tym Jan jest polskim rezydentem podatkowym i musi rozliczać w Polsce wszystkie swoje dochody, w tym te uzyskane od amerykańskiego pracodawcy.

1. Unikanie podwójnego opodatkowania – jak nie płacić dwa razy?

Wyjaśnijmy teraz kolejny problem, jakim jest, płacenie podatków w kraju gdzie się pracuje oraz w Polsce gdzie ma się rezydencję podatkową.

Obawiając się, że będzie musiała płacić podatek zarówno we Francji, jak i w Polsce, Anna zaczęła zgłębiać temat umów międzynarodowych dotyczących opodatkowania. Dzięki kontaktowi z Biurem Rachunkowym Precyzja dowiedziała się, że Polska i Francja zawarły umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, co jest istotnym narzędziem dla osób uzyskujących dochody za granicą. Jednak Anna musiała zrozumieć, co to dla niej oznacza w praktyce i jak zastosować odpowiednie przepisy.

Umowy takie jak ta z Francją określają, w którym kraju podatek jest należny oraz w jaki sposób uniknąć sytuacji, w której ten sam dochód byłby opodatkowany dwa razy. Polska stosuje dwie podstawowe metody unikania podwójnego opodatkowania:

1. Metoda wyłączenia z progresją: W tej metodzie dochód uzyskany we Francji nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Jednak wpływa na stawkę podatku dochodowego stosowaną do innych dochodów uzyskanych w Polsce. Oznacza to, że jeśli Anna uzyskuje dochód zarówno w Polsce, jak i we Francji, jej dochód zagraniczny zostanie wzięty pod uwagę przy określaniu, do którego przedziału podatkowego trafiają jej dochody krajowe. Jest to korzystne rozwiązanie, gdyż w praktyce podatek od dochodu zagranicznego nie jest naliczany drugi raz.

2. Metoda proporcjonalnego odliczenia: W tym przypadku dochód uzyskany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale podatek zapłacony za granicą można odliczyć od polskiego podatku dochodowego. To rozwiązanie sprawdza się, gdy podatek za granicą jest niższy niż w Polsce, choć może prowadzić do konieczności dopłaty w Polsce różnicy między stawkami.

Po rozmowie z pracownikiem Biura Precyzja Anna dowiedziała się, że metody rozliczania różnią się w zależności od kraju z którym Polska podpisała umowę a w przypadku Francji stosuje się metodę wyłączenia z progresją. Była to dla niej dobra wiadomość, ponieważ oznaczało to, że dochód uzyskany we Francji nie będzie opodatkowany w Polsce, co znacznie upraszcza rozliczenia. W praktyce Anna musiała jedynie wykazać swoje dochody w rocznym zeznaniu podatkowym w Polsce, podając je w odpowiednich rubrykach dla dochodów zagranicznych.

Dzięki zastosowaniu tej metody Anna mogła spać spokojnie, wiedząc, że nie zapłaci podatku dwa razy. Co więcej, mogła skupić się na rozwijaniu swojej działalności, nie martwiąc się o złożone formalności podatkowe i rozliczanie podatku z zagranicy. To doświadczenie nauczyło ją również, jak ważna jest wiedza o międzynarodowych umowach podatkowych i korzystanie z fachowej pomocy, aby unikać niepotrzebnych kosztów i stresu.

1. Podatek VAT – Jak rozliczać w przypadku usług międzynarodowych?

Podatek VAT jest jednym z kluczowych aspektów, które muszą zostać uwzględnione przez przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz kontrahentów z innych krajów. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, rozliczanie VAT w transakcjach międzynarodowych zależy od rodzaju kontrahenta (firma czy osoba fizyczna) oraz lokalizacji nabywcy. Podstawowe zasady określają przepisy unijne, które różnicują sposób rozliczania dla klientów biznesowych (B2B) oraz konsumentów indywidualnych (B2C).

1. Usługi na rzecz firm (B2B):

   1. Jeśli przedsiębiorca świadczy usługi na rzecz firmy z innego kraju Unii Europejskiej, miejscem opodatkowania VAT jest kraj siedziby nabywcy. Przykładowo, jeśli polska firma dostarcza usługi niemieckiemu kontrahentowi, VAT nie jest naliczany w Polsce, ale podlega rozliczeniu w Niemczech przez odbiorcę w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia (reverse charge). W takim przypadku faktura powinna zawierać informację o zastosowaniu tego mechanizmu oraz numer VAT-UE obu stron transakcji.

2. Usługi na rzecz konsumentów (B2C):

   1. W przypadku świadczenia usług dla osób fizycznych (nieprowadzących działalności gospodarczej), miejscem opodatkowania może być zarówno kraj dostawcy (Polska), jak i konsumenta, w zależności od rodzaju usługi. Przykładowo, usługi edukacyjne online mogą podlegać opodatkowaniu w kraju dostawcy, ale usługi elektroniczne, takie jak dostarczanie oprogramowania, są opodatkowane w kraju konsumenta.

Przedsiębiorca świadczący usługi dla kontrahentów z Unii Europejskiej musi zgłosić się do rejestru VAT UE (VIES). Taka rejestracja pozwala na posługiwanie się numerem VAT-UE, który jest niezbędny do rozliczeń międzynarodowych w ramach Wspólnoty.

1. Rejestracja w VAT UE:

   1. Przed rozpoczęciem świadczenia usług dla firm z UE przedsiębiorca musi zarejestrować się jako podatnik VAT UE. W tym celu należy złożyć wniosek VAT-R w urzędzie skarbowym.

   2. Wystawianie faktur:

   3. Faktury za usługi świadczone dla kontrahentów z UE muszą zawierać numer VAT-UE przedsiębiorcy oraz kontrahenta. Ponadto faktura powinna wskazywać mechanizm odwrotnego obciążenia, np. adnotację „Reverse charge".

2. Deklaracje VAT:

   1. Przedsiębiorca jest zobowiązany do składania informacji podsumowujących VAT-UE (formularz VAT-UE), w których wykazuje transakcje wewnątrzunijne.

   2. Kurs walutowy:

      1. Jeśli rozliczenia z zagranicznymi kontrahentami odbywają się w obcej walucie, kwoty należy przeliczyć na złote polskie według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego wystawienie faktury.

Przykład: Jan prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i świadczy usługi doradcze dla firmy z Niemiec. Aby rozliczyć transakcję:

• Wystawia fakturę bez naliczonego VAT, z adnotacją „Reverse charge" i numerem VAT-UE obu stron.

• Zgłasza transakcję w deklaracji VAT oraz w informacji podsumowującej VAT-UE.

Jeśli usługi są świadczone na rzecz kontrahentów spoza Unii Europejskiej, opodatkowanie VAT zależy od rodzaju usługi oraz przepisów obowiązujących w kraju kontrahenta. W wielu przypadkach, dla usług świadczonych na rzecz firm spoza UE, VAT w Polsce nie jest naliczany.

Przestrzeganie zasad rozliczania VAT w transakcjach międzynarodowych pozwala uniknąć problemów z urzędem skarbowym i zyskać wiarygodność w oczach zagranicznych kontrahentów. W przypadku wątpliwości warto skorzystać z usług księgowych, które specjalizują się w obsłudze firm działających na rynkach międzynarodowych.

Ubezpieczenia społeczne stanowią istotny element w działalności międzynarodowej, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedsiębiorca świadczy usługi lub wykonuje działalność za granicą. Kluczowym zagadnieniem jest ustalenie, w którym kraju należy opłacać składki na ubezpieczenie społeczne, co reguluje przede wszystkim rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasadą jest, że przedsiębiorca podlega ubezpieczeniu społecznemu w kraju, w którym wykonuje pracę. Jednak dla osób świadczących usługi międzynarodowe istnieją wyjątki, które pozwalają na pozostanie w systemie ubezpieczeń społecznych kraju zamieszkania. W tym celu kluczowe znaczenie ma zaświadczenie A1.

Zaświadczenie A1 jest dokumentem wydawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który potwierdza, że dana osoba prowadząca działalność gospodarczą w Polsce i świadcząca usługi za granicą nadal podlega polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych. Dokument ten jest niezbędny, aby uniknąć konieczności odprowadzania składek w kraju, w którym przedsiębiorca tymczasowo wykonuje pracę.

- Przedsiębiorca tymczasowo świadczy usługi w innym kraju UE, EOG lub Szwajcarii.

- Praca za granicą ma charakter przejściowy, a przedsiębiorca kontynuuje swoją działalność w Polsce.

- Chodzi o uniknięcie sytuacji, w której składki musiałyby być odprowadzane w dwóch krajach jednocześnie.

Proces uzyskania A1 jest prosty, ale wymaga spełnienia określonych formalności:

1. Złożenie wniosku: Wniosek można złożyć jedynie elektronicznie poprzez PUE ZUS.

2. Wymagane dokumenty: Przedsiębiorca musi udowodnić, że prowadzi rzeczywistą działalność w Polsce. ZUS może poprosić o dodatkowe dokumenty, takie jak:

   1. Umowy z kontrahentami,

   2. Faktury za usługi świadczone w Polsce,

   3. Dowody rejestracji działalności gospodarczej.

3. Termin: Wniosek należy złożyć przed rozpoczęciem świadczenia usług za granicą. Wydanie zaświadczenia trwa zwykle kilka dni roboczych.

Posiadanie A1 umożliwia:

• Płacenie składek tylko w Polsce, zgodnie z polskimi przepisami.

• Uniknięcie podwójnego opłacania składek, co mogłoby znacząco zwiększyć koszty działalności.

• Ułatwienie współpracy z zagranicznymi kontrahentami, którzy często wymagają od swoich partnerów posiadania tego dokumentu.

Pan Marek, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce, podpisuje kontrakt na świadczenie usług budowlanych we Francji. Praca ma trwać 6 miesięcy. Pan Marek składa wniosek o zaświadczenie A1 w ZUS. Po otrzymaniu dokumentu przedstawia go francuskiemu kontrahentowi, co pozwala mu uniknąć rejestracji w systemie ubezpieczeń społecznych we Francji i płacenia tam składek. Dzięki temu Pan Marek płaci składki wyłącznie w Polsce, a jego działalność wciąż podlega polskim przepisom.

Brak zaświadczenia A1 może prowadzić do problemów, takich jak:

• Konieczność opłacania składek w kraju, w którym wykonywana jest praca.

• Sankcje finansowe, jeśli zagraniczne organy kontrolne wykryją brak odpowiedniego dokumentu.

• Trudności w realizacji kontraktu, jeśli zagraniczny partner wymaga od przedsiębiorcy posiadania A1.

Prowadzenie międzynarodowej działalności gospodarczej wymaga starannego podejścia do kwestii podatkowych i ubezpieczeniowych. Kluczowe elementy, o których należy pamiętać:

1. Ustalenie swojej rezydencji podatkowej i wynikających z niej obowiązków

2. Znajomość i stosowanie odpowiednich metod unikania podwójnego opodatkowania

3. Prawidłowe rozliczanie VAT w zależności od rodzaju kontrahenta i świadczonych usług

4. Zabezpieczenie się zaświadczeniem A1 w przypadku pracy za granicą

To tylko powierzchowne nakreślenie obowiązków ciążących na JDG, która planuje osiągać dochody za granicą. Dlatego zawsze sugerujemy skontaktowanie się z biurami rachunkowymi takimi jak biuro rozliczeń zagranicznych Precyzja, które specjalizuje się w rozliczaniu dochodów z zagranicy, a nie ze “zwykłymi” biurami rachunkowymi, które specjalizują się tylko w polskich podatkach.

Artykuł sponsorowany