Jak przydzielać i rozliczać godziny doraźnych zastępstw nauczycieli

Czym są godziny zastępstw doraźnych

Przez godzinę doraźnego zastępstwa rozumie się przydzieloną nauczycielowi:

• godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych
• powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych,
• realizowaną w zastępstwie nieobecnego nauczyciela (art. 35 ust. 2a Karty Nauczyciela).

Doraźne zastępstwa dotyczą tylko zajęć

Z definicji tej można wyprowadzić kilka wniosków. Przede wszystkim zastępstwo doraźne dotyczy wyłącznie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. Nie jest doraźnym zastępstwem według tego przepisu przydzielenie innych obowiązków niż prowadzenie zajęć.

Przykład: Jeżeli nauczyciel zastępuje innego nauczyciela na spotkaniu z rodzicami, to nie realizuje on doraźnych zastępstw. Co za tym idzie, nie jest uprawniony do dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu.

Zastępstwa powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin

Godziny doraźnych zastępstw są przydzielane powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Tak rozumiane godziny są dodatkowo płatne. A co w przypadku, gdy nauczycielowi przydziela się zastępstwo w ramach jego tygodniowego wymiaru zajęć a nie ponad ten wymiar? Takie praktyki są w szkołach dość częste. Nie mamy wówczas do czynienia z godzinami doraźnych zastępstw w rozumieniu art. 35 ust. 2a Karty Nauczyciela, dlatego w takim przypadku nauczyciel nie ma prawa do dodatkowego wynagrodzenia.

Przykład: Nauczycielowi bibliotekarzowi polecono pełnienie zastępstwa za nauczyciela języka polskiego, który nagle zachorował i nie przyszedł do pracy. Bibliotekarz realizował to zastępstwo w ramach swoich godzin czyli w czasie, w którym powinien być w bibliotece. Podobne rozwiązania są w praktyce stosowane w odniesieniu do specjalistów, wychowawców świetlicy czy tzw. nauczycieli wspomagających.

Nie zawsze jednak takie praktyki są prawidłowe. Oczywiście dyrektor niejednokrotnie jest zmuszony zapewnić uczniów w taki sposób opiekę. Z drugiej strony nauczyciel nie powinien być kierowany na takie zastępstwo, jeżeli uniemożliwia mu to realizację obowiązków przypisanych w ramach jego stanowiska.