Luki prawne w Karcie Nauczyciela – dodatek za wysługę lat

Nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1 % wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym że wysokość dodatku stażowego nie może przekroczyć 20 % wynagrodzenia zasadniczego (art. 33 ust. 1 Karty Nauczyciela). Reguły zaliczania okresów zatrudnienia i innych okresów do stażu pracy na potrzeby dodatku za wysługę lat uregulowano w § 7 rozporządzenia MEN z 31 stycznia 2005 r. W przepisie tym przewidziano dość skomplikowane i budzące duże wątpliwości w praktyce rozwiązanie stosowane w przypadku zatrudnienia nauczyciela w więcej niż jednej szkole. W konsekwencji ustalenie, w jakiej wysokości dodatek za wysługę lat przysługuje nauczycielowi, może okazać się problematyczne.

Zasadniczo do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Przy czym w przypadku nauczyciela pozostającego jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia. Od tej reguły przewidziano jednak wyjątek dotyczący nauczyciela pozostającego w stosunku pracy w więcej niż jednej szkole w wymiarze łącznie nieprzekraczającym pełnego. Dla takiego nauczyciela ten sam okres poprzedniego zatrudnienia może być wliczony do stażu w obydwu szkołach.

Regulacja ta ze względu na swój stopień skomplikowania i pewne niedomówienia budzi wątpliwości. Przede wszystkim:

• przepis nie precyzuje, które zatrudnienie jest podstawowe, a które dodatkowe,
• w regulacji tej nie wskazano wprost, czy dotyczy ona przypadku, w którym nauczyciel ma dwie umowy o pracę w jednej szkole,
• nie przewidziano trybu weryfikacji, jaki jest łączny wymiar zajęć nauczyciela ze wszystkich szkół i czy nauczyciel ma zaliczony dany okres zatrudnienia do stażu w innej szkole (pozostają jedynie oświadczenia nauczyciela),
• nie uregulowano konsekwencji zmiany podstawowego miejsca zatrudnienia.

Wydaje się więc, że dalsze utrzymywanie tego skomplikowanego rozwiązania nie ma sensu. Zasadne byłoby uproszczenie przepisów na wzór tych, które dotyczą pracowników samorządowych. Zgodnie z takimi przepisami do stażu pracowniczego u każdego z pracodawców wlicza się okres poprzedniego zatrudnienia i nie ma znaczenia podział na zatrudnienie podstawowe i dodatkowe. Zresztą takie rozwiązanie funkcjonuje też w przypadkunagrody jubileuszowej dla nauczycieli.

Jakie skutki miałoby wprowadzenie takiej zmiany? Oczywiście poza wyeliminowaniem wątpliwości dotyczących naliczania stażu do wysługi lat wiele szkół (które nauczyciel deklarował jako dodatkowe miejsce zatrudnienia) musiałoby się liczyć z konsekwencjami finansowymi w postaci podwyżki dodatku za wysługę lat.