Motywowanie nauczycieli do pracy to proces dwukierunkowy między dyrektorem szkoły a nauczycielami. Najpierw warto jednak wyeliminować czynniki, które mogą demotywować. Podpowiadamy na przykładach, jak motywować nauczycieli.

Eliminowanie czynników demotywujących

Brak motywacji do pracy warto zacząć od wyeliminowania czynników demotywujących (np. nieprawidłowe zarządzania, system nagradzania, brak wsparcia ze strony zwierzchnika, zachowanie uczniów, brak stabilizacji) a dopiero po ich usunięciu należy wprowadzić czynniki motywujące (np. dobra atmosfera w pracy, samodzielność i odpowiedzialność za własną pracę, docenianie zaangażowania, podnoszenie kwalifikacji, pewność zatrudnienia).

Badania ankietowe nauczycieli wskazują, że czynnik finansowy nie jest dla nich najważniejszym czynnikiem motywującym. Nauczyciele cenią sobie bardziej czynniki pozafinansowe.

Przykłady codziennego motywowania nauczycieli

Codzienne motywowanie nauczycieli poprzez (przykłady):

traktowanie każdego nauczyciela w indywidualny sposób, biorąc pod uwagę jego kwalifikacje, zakres obowiązków i predyspozycje,
okazywanie szacunku i uznania,
udzielanie informacji zwrotnych o pracy nauczyciela (podziękowanie za każdą dobrze wykonaną pracę, udzielanie konstruktywnych uwag),
wzmacnianie pozytywnych zachowań (np. aktywność, zaangażowanie nauczyciela w podejmowanie doskonalenia zawodowego),
zainteresowanie potrzebami nauczycieli (poświęcenie czasu na spotkanie i wysłuchanie, pomoc w załatwieniu ważnej dla nauczyciela sprawy),
okazywanie zaufania, otwartości na zgłaszane sprawy, budowanie partnerstwa np. poprzez np. złożenie życzeń z okazji świąt, imienin, jubileuszu itp.,
informowanie o nowych strategiach,
organizowanie pracy tak, aby zapewnić nauczycielom poczucie sprawstwa, świadomego uczestnictwa i zaangażowania,
zbudowanie poczucia więzi z zespołem współpracowników i szkoły, inspirowanie do spotkań integrujących zespół, celebrowanie sukcesów szkoły,
popieranie nowych pomysłów i inicjatyw, chronienie indywidualności nauczyciela,
wyznaczenie zadań i sposobów ich wykonywania oraz metod samokontroli postępu,
tworzenie warunków do współuczestniczenia nauczycieli w podejmowaniu decyzji, w szczególności tych, które ich dotyczą (np. regulaminu przyznawania dodatków motywacyjnych), respektowanie ustalonych regulaminów dotyczących nauczycieli,
stworzenie warunków do rozwoju zawodowego (ukazanie wartości zdobycia nowych umiejętności, podniesienia kwalifikacji),
dokonywanie rzetelnej i sprawiedliwej oceny pracy.

Budowanie motywacji poprzez dobrą organizację pracy

Dobra organizacja pracy sprzyja budowaniu motywacji poprzez (przykłady):

tworzenie takich warunków pracy, które umożliwią zaspokojenie różnych potrzeb nauczycieli, samorealizację (w tym celu trzeba rozpoznać predyspozycje, zamiłowania, potrzeby i aspiracje nauczycieli),
udoskonalanie bazy i wyposażenia stanowiska pracy nauczyciela i uczniów w niezbędne, nowoczesne narzędzia pracy, w tym w zakresie technologii cyfrowej,
wdrożenie systemu dzielenia się wiedzą (np. wyłonienie liderów cyfryzacji, innowatorów),
inspirowanie nauczycieli do samodoskonalenia (np. w zakresie umiejętności posługiwania się technologią TIK),
tworzenie bazy atrakcyjnych materiałów multimedialnych dla uczniów do wykorzystania przez nauczycieli na lekcjach,
zapewnienie przemienności zadań (np. przydzielanie wychowawstwa i innych funkcji w szkole),
dobry przepływ informacji, decyzyjność dyrektora, konsekwencję w zarządzaniu,
stosowanie jednolitych, jasno sprecyzowanych kryteriów oceny pracy nauczycieli, równe traktowanie,
poszerzanie w miarę możliwości zakresu kompetencji nauczycieli (np. zwiększanie udziału w decyzjach, przydzielenie dodatkowego zadania, powierzenie odpowiedzialności za określone działania, wprowadzenie samokontroli),
stosowanie grupowych form organizacji pracy do wykonania określonych zadań,
wykorzystanie w zarządzaniu zespołem nauczycieli technik menadżerskich, które podniosą ich zaangażowanie i wydajność,
szybkie i sprawne reagowanie na problemy nauczycieli i uczniów,
wspieranie nauczycieli w sytuacjach trudnych pojawiających się we współpracy z rodzicami lub w kontaktach z uczniami itp.

Motywowanie finansowe w szkole jest mocno ograniczone

Pomimo to motywujące jest (przykłady):

respektowanie przez dyrektora ustalonych regulaminów dotyczących nauczycieli,
przydzielanie nauczycielom nagród dyrektora szkoły oraz nagród zewnętrznych, a także dodatków motywacyjnych,
przydzielanie nauczycielom godzin ponadwymiarowych i godzin zastępstw,
wspieranie ich w procedurze awansu zawodowego prowadzącej do wyższego wynagrodzenia,
sfinansowanie doskonalenia zawodowego.

Wanda Pakulniewicz