Nauczycielowi pełniącemu funkcje ławnika przysługuje zwolnienie od pracy na czas wykonywania czynności w sądzie. Co jednak ważne, za czas zwolnienia nauczyciel nie otrzymuje wynagrodzenia. Możliwe jest jednak takie zorganizowanie pracy, aby do takiego zwolnienia nie musiało dochodzić. Na podstawie art. 42c ust. 1 Karty Nauczyciela dyrektor może zgodzić się na ustalenie nauczycielowi czterodniowego tygodnia pracy. Nie jest to jednak obligatoryjne. Sprawdź szczegóły.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Do udziału w ilu rozprawach można zobowiązać ławnika?
Co z wynagrodzeniem nauczyciela wykonującego czynności w sądzie?
Czy dyrektor może ustalić dla nauczyciela ławnika czterodniowy dzień pracy?

Zwolnienie od pracy dla nauczyciela ławnika – brak wynagrodzenia i rekompensata

Ustawa o Sądzie Najwyższym przewiduje w art. 68 § 1, że ławnik Sądu Najwyższego może zostać wyznaczony do udziału w rozprawach w wymiarze nie większym niż 20 dni w roku.

Liczba dni może być zwiększona przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego tylko z ważnych przyczyn, a zwłaszcza w przypadku konieczności zakończenia rozprawy z udziałem tego ławnika Sądu Najwyższego.

Z kolei art. 68 § 2 tej samej ustawy przewiduje, że ławnik Sądu Najwyższego otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas wykonywania czynności w sądzie, którymi są:

udział w rozprawie lub posiedzeniu,
uczestnictwo w naradzie nad wyrokiem,
sporządzenie uzasadnienia,
udział w obowiązkowych szkoleniach organizowanych przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego lub
uczestnictwo w posiedzeniu Rady Ławniczej Sądu Najwyższego, jeżeli został do niej wybrany.

Zgodnie z art. 172 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, pracodawca zatrudniający ławnika jest obowiązany zwolnić go od pracy na czas wykonywania czynności w sądzie. Z kolei według art. 172 § 2 za czas zwolnienia od pracy ławnik zachowuje prawo do świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.

Sprawdź:

Zwolnienie ławnika na rozprawę – co z wynagrodzeniem?

Z przywołanych przepisów wynika z całą pewnością obowiązek zwolnienia od pracy nauczyciela będącego ławnikiem na czas wykonywania czynności w sądzie.

Dyrektor może ustanowić czterodniowy tydzień pracy dla nauczyciela ławnika, ale nie musi

Obowiązek zwolnienia nauczyciela od pracy w szkole nie oznacza jednak obowiązku wprowadzenia na stałe szczególnej organizacji pracy. Zwłaszcza, że na bazie przepisów można stwierdzić, że konieczność zwolnienia może powstać w każdym dniu roboczym. Nie można z góry przewidzieć, że taka konieczność zawsze będzie przypadała w tym samym dniu tygodnia.

Niezależnie jednak od powyższego istnieje możliwość ustalenia nauczycielowi czterodniowego tygodnia pracy. Podstawą jest art. 42c ust. 1 Karty Nauczyciela, który stanowi, że nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy.

Nauczycielom dokształcającym się, odbywającym szkolenie branżowe, wykonującym inne ważne społecznie zadania lub jeżeli to wynika z organizacji pracy w szkole, dyrektor szkoły może ustalić czterodniowy tydzień pracy.

Z pewnością wykonywanie funkcji ławnika mieści się w pojęciu innych ważnych społecznie zadań. Na tej podstawie można nauczycielowi ustalić czterodniowy tydzień pracy, na przykład od poniedziałku do czwartku.

Zaznaczyć trzeba, że decyzja jest w gestii dyrektora, przepisy nie nakładają bowiem obowiązku wyrażenia zgody na takie rozwiązanie.

Ustawa z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1904 ze zm.) – art. 68 § 1 i § 2.
Ustawa z 27 lipca 2001 r. Prawo ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 ze zm.) – art. 172 § 1 i § 2.
Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.) – art. 42c ust. 1.

dr Patryk Kuzior