Zmiany w przepisie dotyczącym zatrudniania nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego zrodziły nową wątpliwość. Czy taki nauczyciel może odbywać przygotowanie do zawodu przed awansem na stopień nauczyciela mianowanego? Przedstawiamy interpretację resortu edukacji przygotowaną w odpowiedzi na zapytanie redakcji Portalu Oświatowego.

Jak zatrudnić nauczyciela bez przygotowania pedagogicznego

Istnieje możliwość zawarcia umowy o pracę z nauczycielem bez przygotowania pedagogicznego. Nauczyciel ten powinien uzyskać przygotowanie pedagogiczne w trakcie pierwszego roku pracy w szkole, a jeżeli nie uzyska go w tym okresie z przyczyn od niego niezależnych – najpóźniej w trakcie drugiego roku pracy w szkole, o ile dyrektor szkoły nie rozwiąże z nim stosunku pracy z końcem pierwszego roku pracy w szkole (art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela).

Nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego, ale z kwalifikacjami

Jak wskazano w odpowiedzi, art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela, który reguluje zatrudnienie nauczyciela bez przygotowania do zawodu, odsyła do art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela. Ten drugi przepis dotyczy osoby rozpoczynającej pracę w szkole, która nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz legitymuje się wymaganymi kwalifikacjami.

Odesłanie to brzmi następująco: „z osobą, o której mowa w ust. 2, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego”.

W ocenie MEiN, w ten sposób zastosowano fikcję prawną, zgodnie z którą osoba rozpoczynająca pracę w szkole, która legitymuje się wymaganym poziomem wykształcenia, ale nie posiada przygotowania pedagogicznego, traktowana jest tak, jak nauczyciel posiadający wymagane kwalifikacje.

Wyłączenie przepisów o awansie tylko wobec nauczyciela bez kwalifikacji

Świadczy o tym także to, że przepisy regulujące zatrudnianie nauczycieli bez kwalifikacji (art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela), nie dotyczą osób zatrudnianych na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela. Innymi słowy osoba rozpoczynająca pracę w szkole, która legitymuje się wymaganym poziomem wykształcenia, ale nie posiada przygotowania pedagogicznego, nie jest osobą, o której mowa w art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela tj. nauczycielem bez kwalifikacji. Co więcej, zatrudnienie w trybie art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela wymaga uzyskania zgody kuratora oświaty, a w trybie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela – już nie. Ponadto przepisy dotyczące awansu zawodowego zostały wyłączone względem osób zatrudnionych w trybie art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela, a nie art. 10 ust. 3 (zob. art. 10 ust.10 Karty Nauczyciela).

Zgodnie z art. 10 ust. 10 Karty Nauczyciela do nauczycieli zatrudnionych w trybie art. 10 ust. 9 nie stosuje się rozdziału 3A, czyli przepisów o awansie zawodowym.

Ustawodawca nie chciał zmieniać statusu nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego

Dodatkowym argumentem są intencje ustawodawcy. Otóż zmiana zasad zatrudniania nauczycieli miała służyć dostosowaniu tych zasad do nowego awansu zawodowego nauczycieli. Nie leżało natomiast w zamiarach ustawodawcy wyłączenie stosowania przepisów o awansie zawodowym do nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego.

Z uwagi na to w ocenie resortu edukacji i nauki nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego może odbywać przygotowanie do zawodu nauczyciela. Wprawdzie stanowisko MEiN nie jest oficjalną i wiążącą interpretacją prawną. Niemniej jednak należy się spodziewać, że taką interpretację przyjmą też kuratorzy oświaty sprawujący nadzór nad postępowaniem w sprawie awansu zawodowego.