Specustawa powodziowa wchodzi w życie – 7 rozwiązań kadrowych na czas zagrożenia powodzią

Nowe rozwiązania kadrowe obejmują pracowników zamieszkałych na terenie gmin i miejscowości objętych ogłoszonym stanem klęski żywiołowej. Poniżej aktualny wykaz gmin, powiatów i miast objętych stanem klęski żywiołowej – według stanu na dzień 7 października 2024 r.

Zgodnie z ustawą wymiar urlopu wypoczynkowego na żądanie został zwiększony o 4 dni. Ze zwiększonego wymiaru urlopu na żądanie (8 dni) będą mogli skorzystać – jak wyżej wskazano - pracownicy mieszkający na terenie gmin i miejscowości objętych ogłoszonym stanem klęski żywiołowej. Z dodatkowego urlopu na żądanie można skorzystać, składając wniosek najpóźniej w dniu jego planowanego rozpoczęcia.

Warto dodać, że z urlopu na żądanie nie skorzystają nauczyciele szkół i placówek feryjnych, których urlop przypada na okres ferii zimowych i wakacji.

Dodatkowo pracownicy z terenów objętych stanem klęski żywiołowej do 31 grudnia 2024 r. mogą skorzystać z urlopu wypoczynkowego przez część dobowego wymiaru czasu pracy. Urlop taki nie będzie jednak mógł przekraczać 5 dni.

Wskazanym pracownikom na mocy nowelizacji przysługuje do 31 grudnia 2024 r. prawo obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Zasadniczo pracodawca będzie musiał uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku trzeba będzie poinformować w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 2 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.

Kolejne nowe rozwiązanie polega na uzależnieniu przydzielenia pracownikowi z obszaru objętego stanem klęski żywiołowej godzin nadliczbowych od jego zgody – w okresie do 31 grudnia 2024 r. Zgoda ta (w postaci papierowej lub elektronicznej) będzie konieczna nie tylko dl zatrudnienia w godzinach nadliczbowych, ale także do delegowania poza stałe miejsce pracy.

Zgoda ta nie będzie konieczna w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii - z wyjątkiem zagrożenia mienia pracownika lub zagrożenia życia lub zdrowia pracownika lub osoby zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym.

W ustawie zawieszono także przeprowadzanie okresowych badań lekarskich. Z kolei badania wstępne i kontrolne będą mogły być przeprowadzane – w przypadku braku dostępu do lekarza medycyny pracy – przez innego lekarza. Tak wydane orzeczenia stracą moc dopiero po upływie 30 dni od dnia zakończenia okresu zagrożenia powodzią czyli po 30 stycznia 2025 r.

Nowelizacja przewiduje ułatwienia w zakresie organizacji szkoleń BHP dla pracowników na terenach objętych stanem klęski żywiołowej. Otóż szkolenia wstępne będą mogły być przeprowadzane online, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
• pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
• pracownika przenoszonego na ww. stanowisko;
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Natomiast obowiązek przeprowadzania szkoleń okresowych został zawieszony (trzeba będzie przeprowadzić je w ciągu 30 dni od upływu okresu zagrożenia powodzią czyli do 30 stycznia 2025 r.).

W specustawie przyjęto również przedłużenie terminu przedawnienia roszczeń pracowników zamieszkujących na terenach objętych stanem klęski żywiołowej o okres zagrożenia powodzią, a więc o okres do 31 grudnia 2024 r. Poza tym w okresie tym zawieszony został względem tych pracowników bieg terminów odwołania od wypowiedzenia i rozwiązania stosunku pracy do sądu pracy.