Po dość długim oczekiwaniu podpisane zostało i weszło w życie nowe rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Sprawdź, jakie najważniejsze kwestie zostały w nim uregulowane.

7 zadań nauczyciela w trakcie przygotowania do zawodu

Przede wszystkim w rozporządzeniu uregulowano zadania nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu. Wprawdzie nauczyciel nie przedkłada już planu rozwoju zawodowego, niemniej jednak w trakcie przygotowania do zawodu:

1) poznaje organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły;

2) prowadzi powierzone mu zajęcia i uczestniczy w pracach związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i innych statutowych zadań szkoły wynikających z potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;

3) obserwuje zajęcia prowadzone przez mentora lub innego nauczyciela;

4) doskonali kompetencje w związku z wykonywanymi obowiązkami, w szczególności w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych;

5) przeprowadza dwukrotnie zajęcia podlegające obserwacji;

6) dokonuje ewaluacji własnej pracy i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia dalszej pracy;

7) dzieli się wiedzą z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego.

Dyrektor w tym zakresie musi zapewnić nauczycielowi odpowiednie wsparcie.

Jakie wymagania musi zrealizować nauczyciel

Odrębnie uregulowano wymagania na poszczególne stopnie awansu zawodowego. Prezentują się one następująco.

wymagania na stopień nauczyciela mianowanego	wymagania na stopień nauczyciela dyplomowanego
znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela	doskonalenie warsztatu pracy, w tym w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej, oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności w celu podnoszenia jakości pracy szkoły
umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w szczególności	umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie: zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli odbywających przygotowanie do zawodu, lub zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli
realizację podstawy programowej	umiejętność wykorzystywania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się
umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów i indywidualizowania nauczania	realizowanie co najmniej jednego z następujących zadań: wykonywanie zadań mentora, opiekuna praktyk pedagogicznych, społecznego kuratora sądowego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej, wolontariusza wykonującego świadczenia na rzecz stowarzyszenia lub innej organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły, instruktora harcerstwa lub innych zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły lub wykonywanych na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, opracowanie i wdrożenie innowacji lub działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, w tym podejmowanie działań w ramach realizowanego w szkole eksperymentu pedagogicznego, opracowanie podręcznika lub autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji, prowadzenie cyklicznych zajęć szkoleniowych dla nauczycieli lub rodziców uczniów, o ile nie należą one do obowiązków nauczyciela, w tym z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, przeprowadzanie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, w szczególności związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły, oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.
umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki
znajomość środowiska uczniów oraz umiejętność uwzględniania w swojej pracy problematyki środowiska lokalnego

Komisja obserwująca zajęcia

W rozporządzeniu uregulowano także zasady przeprowadzania komisyjnej obserwacji zajęć. W ramach obserwacji komisja:

omawia obserwowane zajęcia,
przeprowadza z nauczycielem rozmowę dotyczącą zastosowanych metod i form pracy oraz indywidualizacji nauczania, w trakcie której nauczyciel wykonuje zadanie wskazane przez komisję z użyciem narzędzi multimedialnych, jeśli narzędzia takie nie były wykorzystane w trakcie tych zajęć.

Na tej podstawie członkowie komisji przeprowadzone przez nauczyciela zajęcia, przyznając punkty według skali od 0 do 10. Na tej podstawie będzie obliczona średnia arytmetyczna (aby uzyskać opinii pozytywną, średnia tu musi wynosić minimum 5).

W rozporządzeniu uregulowano wzór opinii komisji.

Jakie dokumenty nauczyciel musi dołączyć do wniosku o awans

Rozporządzenie przewiduje wykaz dokumentów, jakie nauczyciel ubiegający się o stopień mianowanego i dyplomowanego musi dołączyć do wniosku.

Wykaz dokumentów dołączanych do wniosku o podjęcie postępowania
awans na nauczyciela mianowanego	awans na nauczyciela dyplomowanego
kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem
-	kopia aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego poświadczona przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem
kopia karty oceny pracy zawierającą ocenę z ostatniego roku przygotowania do zawodu, poświadczona przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem	kopia karty oceny pracy zawierającą ocenę z ostatniego roku przed złożeniem wniosku o awans, poświadczona przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem
zaświadczenie dyrektora dotyczące przygotowania do zawodu	zaświadczenie dyrektora dotyczące okresu zatrudnienia po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego
kopia pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach podlegających komisyjnej obserwacji	opis i analiza sposobu realizacji wymagań

Jak działa komisja egzaminacyjna i kwalifikacyjna

W rozporządzeniu uregulowano także przebieg prac komisji egzaminacyjnej. W pierwszej kolejności zapoznaje się ona z opinią na temat obserwowanych zajęć i oceną pracy nauczyciela. Następnie przeprowadza egzamin, podczas którego nauczyciel:

odpowiada na pytania członków komisji egzaminacyjnej dotyczące wymagań,
wykazuje się umiejętnością rozwiązania wskazanego przez komisję egzaminacyjną problemu związanego z wykonywaną pracą.

Podczas posiedzenia komisji nauczyciel ma dostęp do aktów prawnych.

Poszczególni członkowie komisji oceniają spełnienie przez nauczyciela wymagań na stopień nauczyciela mianowanego i umiejętność rozwiązania wskazanego przez komisję egzaminacyjną problemu związanego z wykonywaną pracą. W ramach tej oceny przyznają łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10. Nauczyciel zda egzamin, jeżeli uzyska średnią co najmniej 7.

Analogicznie przebiega posiedzenie komisji kwalifikacyjnej, przy czym komisja ta analizuję dorobek zawodowy nauczyciela i przeprowadza z nim rozmowę.

8 wzorów dokumentów w rozporządzeniu

Na koniec warto dodać, że w rozporządzeniu znajdziemy wzory:

opinii o przeprowadzonych zajęciach,
zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną,
zaświadczenia o akceptacji komisji kwalifikacyjnej,
aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego (4 warianty),
aktu nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego.

rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 września 2022 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2022 r. poz. 1914)

Opracowanie: Michał Kowalski