Świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą zostać uznane za przychód i podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie w pewnych przypadkach korzystają ze zwolnienia z opodatkowania. Sprawdź, kiedy i w jakim zakresie przysługuje zwolnienie z PIT w ramach świadczeń z ZFŚS w szkole.

Roczny limit zwolnienia z PIT dla pracownika – 2 000 zł

Zwolnieniu z PIT podlega wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń sfinansowanych w całości z ZFŚS:

rzeczowych,
pieniężnych.

Zwolnienie w art. 21 ust. 1 pkt. 67 ustawy ma charakter ogólny. Jego zakresem objęte jest każde świadczenie pieniężne, które nie jest zwolnione z innego tytułu.

Aktualny limit zwolnienia na 2022 r. wynosi 2 000 zł rocznie (art. 52l pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

2 000 zł zwolnienia w przypadku pracy więcej niż jednej szkole

W obecnych realiach powszechnym zjawiskiem jest zatrudnienie nauczyciela w więcej niż jednej szkole. Powstaje w związku z tym wątpliwość, czy kwota limitu zwolnienia z PIT jest kwotą łączną do wykorzystania we wszystkich szkołach czy też dotyczy każdej szkoły z osobna.

Otóż jeśli pracownik jest zatrudniony w dwóch szkołach i otrzymał w danym roku z ZFŚS w każdej ze szkół, to obowiązuje jeden limit 2 000 zł, niezależnie od liczby pracodawców. Innymi słowy, limit dotyczy pracownika, a nie stosunku pracy. Gdy zatem suma świadczeń z obydwu szkół przekracza 2 000 zł w danym roku, wówczas nadwyżka ponad kwotę limitu podlega opodatkowaniu. W praktyce oznacza, że PIT-11 sporządzane przez poszczególne szkoły nie będą odzwierciedlały rzeczywistej wysokości przychodów podlegających opodatkowaniu. Szkoła, choć jest płatnikiem, nie musi jednak żądać od swych pracowników oświadczeń wskazujących, czy uzyskali oni w roku podatkowym świadczenia z ZFŚS od innych podmiotów.

W takim przypadku to na pracowniku ciąży obowiązek samodzielnego ustalenia wartości świadczenia podlegającego opodatkowaniu i wykazania go w zeznaniu rocznym.

To samo dotyczy oczywiście przypadku uzupełniania pensum w innej szkole na podstawie art. 22 ust. 1 Karty Nauczyciela.

Karty podarunkowe nie są objęte zwolnieniem z PIT

Zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ZFŚS nie obejmuje jednak:

bonów,
talonów,
innych znaków, które można wymienić na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Czy zatem zwolnieniu podlegają karty podarunkowe, które są coraz chętniej stosowane w szkołach? Tak. Z jedne strony w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy użyto ogólnego sformułowania "inne znaki" Oznacza to, że zwolnieniu z PIT nie podlega wartość świadczeń dających pracownikowi prawo do uzyskania towaru w zamian za dowód uprawniający do tej wymiany, niezależnie od wartości tych świadczeń.

Jakiekolwiek „znaki” wydawane przez szkołę z ZFŚS, za które pracownik może nabyć towary według swego uznania, podlegają opodatkowaniu w pełnym zakresie jako przychód pracownika.

Z drugiej, karty podarunkowe są zasilane środkami pieniężnymi. Pracownik może tymi środkami swobodnie dysponować w celu nabycia towarów lub usług do określonej kwoty. A to oznacza, że nie uznaje się ich za „znaki” w przedstawionym wyżej rozumieniu. Są to świadczenia pieniężne, które podlegają zwolnieniu z PIT (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 września 2019 r. 0113-KDIPT2-3.4011.418.2019.1.GG.

Podobnie w przypadku karty przedpłaconej

Analogicznie przedstawia się przypadek karty przedpłaconej. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 października 2015 r. (ILPB1/4511-1-1019/15-2/PP) wskazano, że karta przedpłacona jest świadczeniem pieniężnym. Nie podlega wymianie lub zwrotowi w momencie zakupu towarów lub usług za całą kwotę środków pieniężnych znajdujących się na tej karcie. Jest ona zatem świadczeniem pieniężnym i jako taka podlega zwolnieniu z PIT.

Zwolnieniu podlegają także paczki świąteczne

Jak wiadomo, z funduszu socjalnego można finansować także świadczenia rzeczowe np. paczki świąteczne. Również te paczki podlegają zwolnieniu z PIT do kwoty 2 000 zł rocznie. Ustalając limit zwolnienia, należy więc brać pod uwagę wartość paczek.

Aby paczki świąteczne mogły zostać objęte zwolnieniem z PIT, muszą być one przyznawane zgodnie z ustawą o ZFŚS. Należy więc zróżnicować ich wartość w oparciu o kryterium socjalne tj. łącznie pojmowaną sytuację:

rodzinną,
życiową,
materialną

beneficjenta funduszu. Oczywiście muszą być także przewidziane w regulaminie ZFŚŚ.

Przyznawanie paczek świątecznych na zasadzie „każdemu po równo” spowoduje, że wartość tych paczek zostanie opodatkowana w całości.

Dofinansowanie do zimowiska dla dziecka a zwolnienie z opodatkowania

Natomiast dla dzieci pracowników przewidziany jest inny limit zwolnienia z PIT. Obowiązuje on w zakresie dopłat do wypoczynku zorganizowanego przez wyspecjalizowane podmioty w formie:

• wczasów,

• kolonii,

• obozów,

• zimowisk

dla dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat. W przypadku dofinansowań z ZFŚS zwolnienie z PIT obowiązuje bez ograniczeń. Jest to zwolnienie niezależne od limitu obowiązującego dla pracowników.

To, że dziecko pracownika skorzysta z dofinansowania do zimowiska z ZFŚS, nie wyczerpuje limitu zwolnienia z PIT dla pracownika.

Zapomogi losowe objęte odrębnym zwolnieniem PIT

Jeszcze inne zwolnienie z PIT dotyczy zapomóg losowych. Otóż zapomogi otrzymane z ZFŚS w przypadku:

indywidualnych zdarzeń losowych,
klęsk żywiołowych,
długotrwałej choroby lub śmierci

są zwolnione z PIT niezależnie od wysokości (art. 21 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Nie są one wliczane do limitu zwolnienia dla innych świadczeń.

Spotkanie opłatkowe nie stanowi przychodu pracownika

Niektóre świadczenia z ZFŚS nie tyle podlegają zwolnieniom z PIT, co nie generują przychodów po stronie pracowników. Chodzi tu o świadczenia przyznawane na zasadzie powszechnej dostępności, w szczególności spotkania opłatkowe.

Organizowanie imprezy integracyjnej dla pracowników nie jest koniecznością wynikającą z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, a jest ukierunkowana na zwiększenie efektywności pracy. Innymi słowy, udział w takiej imprezie (np. w spotkaniu opłatkowym) zorganizowanej przez szkołę dla chętnych pracowników i innych beneficjentów ZFŚS nie oznacza dla nich przychodu.

Nie da się indywidualnie przypisać świadczenia z ZFŚS adresowanego do wszystkich uprawnionych (a więc powszechnie dostępnego). Z tego względu takie świadczenie nie generuje przychodu.

W tym zakresie wykształciła się jednolita linia orzecznicza, którą zapoczątkował wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. K 7/13. Z wyroku tego można wywnioskować, że w przypadku imprez integracyjnych po stronie pracownika nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu. Stanowisko to zostało potwierdzone w następujących orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego z:

12 grudnia 2014 r., II FSK 3274/14,
13 marca 2015 r., II FSK 3738/14,
2 czerwca 2015 r., II FSK 1126/13,
17 listopada 2015 r., II FSK 2393/13.

Potwierdzają to również interpretacje organów podatkowych. M.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 16 marca 2015 r. (IBPBII/1/415/1029/14/BP) uznał, że „zorganizowanie przez Wnioskodawcą imprezy integracyjnej dla wszystkich pracowników, nie będzie generować po stronie pracowników powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ustawy PIT.” Dotyczy to także spotkań opłatkowych.

PIT-2 w przypadku świadczeń z ZFŚS

Pobierając zaliczkę podatkową od opodatkowanych należności pracownika, szkoła pomniejsza ją o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli pracownik złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-2). W PIT-2 pracownik szkoły wskazuje

nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika albo otrzymuje emeryturę lub rentę za pośrednictwem płatnika i złożył wniosek, o którym mowa w art. 34 ust. 2a ustawy PIT (chodzi tu o wniosek o pobieranie zaliczki na podatek dochodowy bez pomniejszania o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek);
nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy PIT;
nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia (art. 32 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

PIT-2 jest skuteczne w kolejnych latach.

Warto dodać, że kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek stosuje się w ujęciu miesięcznym. Dotyczy to także przychodów z tytułu świadczeń z ZFŚS.