Istotą tzw. edukacji domowej jest to, że uczniowie nie uczestniczą w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych. Mają natomiast prawo do wsparcia określonego w art. 37 ust. 7 ustawy Prawo oświatowe. Kryterium rozstrzygającym, w których zajęciach mogą uczestniczyć uczniowie z edukacji domowej, jest status zajęć – zajęcia obowiązkowe nie są dostępne dla uczniów spełniających obowiązek szkolny poza szkołą. W tej kwestii nie ma znaczenia, czy szkoła jest publiczna, czy niepubliczna.

Jakie wsparcie szkoły dla ucznia w edukacji domowej

Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą, a także rodzic takiego ucznia, mogą korzystać ze wsparcia szkoły, której dyrektor wydał zezwolenie na edukację domową, obejmującego prawo uczestniczenia w szkole w:

dodatkowych zajęciach edukacyjnych,
zajęciach rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych,
zajęciach prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności;
zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego;
zapewnienie dostępu do: podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych oraz pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły - w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły;
udział w konsultacjach umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.

Powyższy katalog jest ograniczony. Jeżeli uczeń uczestniczy w ww. zajęciach, wówczas jego obecność, bowiem jest uczniem danej szkoły przypisanym do określonego oddziału, jest odnotowana w dzienniku innych zajęć (§ 11 rozporządzenia MEN w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji).

Art. 109 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-7 ustawy Prawo oświatowe wskazuje zajęcia, z których uczeń w nauczaniu poza szkołą może uczestniczyć:

Pkt 2: dodatkowe zajęcia edukacyjne, do których zalicza się: zajęcia z języka obcego nowożytnego innego niż język obcy nowożytny nauczany w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych; zajęcia, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania.
Pkt 3: zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych.
Pkt 5: zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Pkt 6: zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności.
Pkt 7: zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego.

Jak wskazują powyższe przepisy istnieje katalog możliwych zajęć, w których uczeń spełniający obowiązek szkolny poza szkołą ma prawo uczestniczyć. Jednak do tego zakresu nie zalicza się m.in. wycieczek szkolnych ani udziału w uroczystościach i imprezach szkolnych. Jeżeli realizacja projektów edukacyjnych w postaci imprez i uroczystości szkolnych odbywa się podczas zajęć lekcyjnych, podobnie wycieczek szkolnych i co do zasady są to realizacje podstawy programowej i programu nauczania – wynikających z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w których uczeń objęty edukacją domową nie bierze udziału.

Wanda Pakulniewicz
Katarzyna Lewandowska - Staroń