Najprawdopodobniej od 1 stycznia 2026 r. nauczyciele będą mogli otrzymać odprawę emerytalno-rentową w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia. To jedna z najważniejszych zmian w ramach nowelizacji Karty Nauczyciela. Sprawdź, komu będzie wypłacana odprawa emerytalno-rentowa w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia. Dowiedz się, czy nauczyciel będzie mógł otrzymać dwie 6-miesięczne odprawy.

Nowelizacja Karty Nauczyciela zapewni 6-miesięczną odprawę emerytalno-rentową

Celem zmian jest zrównanie reguł dotyczących wysokości odprawy emerytalno-rentowej w zawodzie nauczyciela z tymi, które obowiązują pracowników samorządowych. W stosunku do obecnego stanu prawnego zmieniona zostanie więc wysokość odprawy, ale też zasady wyliczania stażu uprawniającego do tego świadczenia. Aktualnie odprawa emerytalno-rentowa przysługuje w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie kompensacyjne, w wysokości:

2-miesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia – jeżeli przepracował w szkole mniej niż 20 lat
3-miesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia – jeżeli przepracował w szkole co najmniej 20 lat.

Od 1 stycznia 2026 r., jeżeli nowelizacja Karty Nauczyciela wejdzie planowo w życie, wysokość odprawy ma stanowić równowartość:

2-miesięcznego wynagrodzenia - po 10 latach pracy;
3-miesięcznego wynagrodzenia - po 15 latach pracy;
6-miesięcznego wynagrodzenia - po 20 latach pracy.

Nauczyciel zatrudniony w wymiarze niższym niż połowa albo mający staż pracy krótszy niż 10 lat, otrzyma odprawę w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia (art. 92¹ Kodeksu pracy w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela).

Okres zatrudnienia nauczyciela a wysokość odprawy emerytalno-rentowej – prawne wątpliwości

Obecnie do stażu uprawniającego do odprawy emerytalno-rentowej wliczane jest wyłącznie zatrudnienie na stanowisku nauczyciela w jednostkach oświaty. Z brzmienia projektu nowelizacji wynika, że ma się to zmienić. Wysokość odprawy ma być wyliczana w oparciu o staż pracy nie tylko w jednostkach oświaty.

Niestety w projekcie nie wskazano zasad obliczania takiego stażu, w szczególności tego, czy należy tu stosować reguły takie, jak w przypadku nagrody jubileuszowej czy też takie, jakie dotyczą dodatku za wysługę lat. Kwestia ta wymaga w mojej ocenie doprecyzowania.

Która szkoła wypłaca odprawę – nowelizacja ustawy tego nie wyjaśnia

W projekcie brakuje także rozstrzygnięcia, kto wypłaca odprawę w przypadku zatrudnienia w więcej niż jednej szkole. Obecnie jest to szkoła będąca podstawowym miejscem zatrudnienia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego sformułowano tezę, że jest to szkoła, w której nauczyciel wyżej wynagradzany (wyrok z dnia 15 października 2010 r. III PK 9/10).

Zmiany w Karcie Nauczyciela 2025 - 2026 nie zagwarantują odpraw w układzie 6+6

W obecnym stanie prawnym nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania, którego stosunek pracy zostanie rozwiązany w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, a jednocześnie przejdzie on na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie kompensacyjne, otrzyma odprawę z tytułu rozwiązania stosunku pracy w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a także odprawę emerytalno-rentową, której wysokość może sięgnąć 3-miesięcznego wynagrodzenia (popularne „6+3”). W związku z zapowiadanymi zmianami część nauczycieli mogła liczyć na to, że po zwiększeniu wysokości odprawy możliwe stanie się w takim przypadku otrzymanie dwóch 6-miesięcznych odpraw (6+6).

W projekcie nowelizacji zdecydowano się jednak na wprowadzenie ograniczeń. Otóż w przypadku zbiegu odprawy emerytalno-rentowej z odprawą z tytułu rozwiązania stosunku pracy (art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela) nauczyciel otrzyma:

odprawę emerytalno-rentową z art. 87 Karty Nauczyciela w pełnej wysokości,
odprawę z tytułu rozwiązania stosunku pracy z art. 20 ust. 2 Karty Nauczyciela w połowie wysokości.

Uregulowano także zasady zbiegu odprawy emerytalno-rentowej z odprawami z art. 28 Karty Nauczyciela tj.: z tytułu rozwiązania stosunku pracy:

w związku ze stwierdzeniem przeciwwskazań do wykonywania pracy podczas badań profilaktycznych,
będącego wynikiem cofnięcia skierowania do nauczania religii,
w następstwie upływu 2 lat szczególnego urlopu bezpłatnego udzielonego na mocy art. 70 Karty Nauczyciela.

W takim przypadku nauczyciel otrzyma wyłącznie korzystniejszą odprawę.

Wypłata wyższej odprawy emerytalno-rentowej dla nauczyciela - od 1 stycznia 2026 r.

Na koniec warto podkreślić, że wyższą odprawę emerytalno-rentową będą mogli otrzymać nauczyciele, którzy przejdą na emeryturę, rentę lub świadczenie kompensacyjnego w okresie od 1 stycznia 2026 r. W projekcie nie przewidziano żadnych przepisów przejściowych, które gwarantowałyby wyrównanie odprawy dla osób, którym wypłacono ją np. w 2025 r.

Źródło: