Edukacja obywatelska – nowa podstawa programowa już dostępna

Opublikowane projekty rozporządzeń Ministra Edukacji przewidują podstawę programową z nowego przedmiotu edukacja obywatelska. Przedmiot ten zastąpi wygaszony przedmiot historia i teraźniejszość (HiT). Nowy przedmiot edukacja obywatelstwa będzie realizowany:

• w roku szkolnym 2025/2026 - w klasie II branżowej szkoły I stopnia, klasie II liceum ogólnokształcącym i technikum;
• w roku szkolnym 2026/2027 - w klasie III branżowej szkoły I stopnia i w klasie III liceum ogólnokształcącym i technikum,
• w roku szkolnym 2027/2028 - w klasie IV technikum.

Podstawa została skonstruowana według schematu:

• cele kształcenia – wymagania ogólne powiązane z precyzyjnie określonymi umiejętnościami;
• wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy i umiejętności ściśle powiązanie z celami kształcenia (każdy dział tematyczny ma pytanie wiodące, każde wymaganie szczegółowe jest powiązane z celem ogólnym i obejmuje wiedzę oraz praktyczne umiejętności);
• fakultatywny charakter części wymagań szczegółowych (do wyboru nauczyciela);
• precyzyjne określenie korelacji międzyprzedmiotowych, umożliwiające nauczycielom integrację i holistyczne podejście do treści nauczania.

Jak wskazuje MEN, nowy przedmiot edukacja obywatelska będzie „budował i wzmacniał postawy patriotyczne młodych ludzi, oparte na poczuciu tożsamości i dumie z przynależności do wspólnoty, trosce o małą i dużą Ojczyznę, poczuciu odpowiedzialności za jej kształt. Równolegle nowy przedmiot będzie kształtował otwartość i szacunek względem innych, empatię i solidarność z innymi oraz zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego.” Względem dotychczasowego przedmiotu historia i teraźniejszość większy nacisk ma być położony na rozwijanie u uczniów praktycznych umiejętności i kompetencji. Uczniowie mają rozwijać się w zakresie zaangażowania obywatelskiego, w tym także identyfikowania problemów społecznych i poszukiwania ich rozwiązań, angażowania się indywidualnie lub we współpracy z innymi w działania na rzecz dobra wspólnego lub ojczyzny. Celem podstawy jest także rozwijanie umiejętności uczniów w zakresie wyrabiania sobie własnej opinii w sprawach związanych z funkcjonowaniem ucznia w społeczeństwie, wpływania na władze publiczne i interakcji państwo-obywatel. Kierunki te mają dać uczniom umiejętność załatwiania wybranych spraw urzędowych i podejmowania działania w interakcji z państwem, jak również korzystania z mechanizmów i form uczestnictwa obywatelskiego.

Uczniowie mają podejmować różne wskazane w podstawie programowej działania obywatelskie np.:

• uczestnictwo w debacie,
• spotkanie z przedstawicielami władzy publicznej,
• uczestnictwo w konsultacjach,
• sonda uliczna,
• obchody rocznicowe,
• zbiórka publiczna,
• wolontariat.